Meer Engelse klassieken via het huiskamerscherm

Peter Pan-auteur Barrie
Naast de reeds genoemde dramaversie van Jane Austens roman uit 1811, worden er op Nieuwjaarsdag via het huiskamerscherm nog enkele andere films vertoond, die zijn gebaseerd op twee grote Engelse klassieken. Allereerst, omstreeks het avondmaal — tussen 18:30 uur en 20:10 uur onze tijd — een gedramatiseerde, deels biografische verfilming van het leven van de Schotse schrijver James Matthew Barrie (1860-1937), die wereldfaam zou verwerven als auteur van de onsterfelijk geworden figuur Peter Pan. Deze veel tranen-trekkende film van Marc Forster uit 2004, een Amerikaans-Engelse coproductie getiteld Finding Neverland, zal veel kijkers en bewonderaars trekken vanwege Johnny Depp, die de protagonist uitbeeldt. Verder spelen Frieddie Highmore en Kate Winslett. Laatstgenoemde speelt de weduwe Llewellyn Davies, die, samen met haar vier zonen voor Barrie de inspiratiebron werd voor zijn in 1904 voor het eerst verschenen Peter Pan.
Een toevallige ontmoeting in een park vormt aanleiding voor Barrie om de vier jongens in overdrachtelijke zin bij de hand te nemen als ze hun fantasierijke spelletjes spelen. Opvallend daarbij is dat Barrie's belangstelling het meest uitgaat naar Peter — in de film de toen 12 jaar oude Freddie Highmore —, de enige van de vier jongens, die zich niet door zijn fantasie laat leiden. De moeder vindt het allang prachtig dat de jongens iemand hebben gevonden met wie ze zich, en dan ook nog op een speelse manier, kunnen indentificeren, hetgeen een goede compensatie kan vormen voor het gebrek aan een vader.
Film-exegeten hebben erop gewezen dat de film inhoudelijk weliswaar niet veel met de werkelijkheid te maken heeft, maar toch grote kwaliteiten heeft.

Thackeray's Barry Lyndon
Ruim dertig jaar geleden alweer, in 1975, heeft Stanley Kubrick (1928-1999), de thans klassieke roman van William Makepeace Thackeray (1811-1863), The Memoirs of Barry Lyndon, Esq. (1844) [1] voor het witte doek verfilmd, met in de hoofdrol Ryan O'Neal, die internationale roem heeft verworven met de afgrijselijke tranentrekker Love Story. Barry Lyndon — die eigenlijk Redmond Barry Esq. of Barryville heet, maar later kortweg Barry Lyndon wordt genoemd — is een Ierse gelukzoeker en derhalve avonturier. Hij raakt in conflict met de familie van de door hem intens aanbeden nicht Nora — in de film Gay Hamilton —, hetgeen leidt tot een duel, iets dat in die tijd voor de kleinste kleinigheid werd gehouden. Barry moet het daarin opnemen tegen kapitein Quin — gespeeld door Leonard Rossiter —, en regisseur Kubrick heeft alle aandacht aan dat element besteed. Na het duel kan Lyndon niets beters doendan vluchten, en aangezien er een oorlog op komst is, kan hij zich daar wellicht profileren als militair.
Filmgrootheid Kubrick heeft zich, zoals men van hem gewend was, tot in het kleinste detail weer geprofileerd als een geweldige perfectionist. De muziek — hier onder meer een Trio van Franz Schubert — maakt ook in deze film weer een geïntegreerd bestanddeel uit van het geheel. Verder heeft de regisseur opdracht gegeven speciale lenzen te ontwikkelen, die hem in staat stelden om zonder het gebruik van kunstlicht te kunnen filmen.
Het is een lange rolprent geworden, die tussen 21:25 uur en 00:25 uur door het Nederlandstalige, tweede Belgische televisienet Canvas zal worden uitgezonden. Zoals gezegd, Engelse klassieken beheersen de beeldbuis op de eerste dag van het jaar 2008.
__________
[1] Thackeray heeft wereldfaam verworven door zijn roman Vanity Fair (Kermis der IJdelheid) uit 1848, en daarnaast als de "fat contributor" voor het satirische tijdschrift Punch.

Afbeeldingen
1. De schrijver James Matthew Barrie in 1901.
2. Poster voor de film Finding Neverland, met Johnny Depp en Kate Winslett.
3. Regisseur Stanley Kubrick schiet een zelfportret.
4. William Makepeace Thackeray. Schets die hij zelf maakte op basis van een portret door D. Maclise, omstreeks 1840, de tijd dat de schrijver aan Barry Lyndon werkte.