Opnieuw Maupassant-verhalen op TV5 Monde

Twee van de acht afleveringen
In onze bijdrage van vrijdag 11 januari in deze kolommen hebben we reeds gewezen op een reeks verfilmde verhalen, die TV5 Monde in deze periode uitzendt. Op zaterdag 2 februari worden er opnieuw twee afleveringen uit de reeks Chez Maupassant gepresenteerd. De eerste van de twee afleveringen, Le père Amable begint om 18:29 uur en duurt zestig minuten. Het gaat om een film uit 2007 van de Franse regisseur Olivier Schatzky. Het scenario, de adaptatie en de dialogen zijn van Pierre Leccia, op basis van het verhaal van Guy de Maupassant. Dat verhaal is opgenomen in de verhalenbundel La petite Roque, voor het eerst verschenen in het jaar 1886 bij uitgeverij Havard. De bundel is steeds herdrukt, onder meer in de inmiddels klassieke reeks Franse kleine paperbacks Livre de Poche, maar eveneens in andere series, zoals folio classique van Gallimard, met commentaar.
Het tweede verhaal van zaterdagavond is de zesde van de in totaal acht afleveringen en neemt dertig minuten in beslag. Het verhaal is getiteld Hautot père et fils, en stamt eveneens uit 2007, van regisseur Marc Rivière. Deze aflevering begint omstreeks 19:30 uur. Scenario, adaptatie en dialogen zijn van Jean-Charles Tacchella. Vader Hautot wordt gespeeld door en oudgediende van het Franse witte doek: Jean Rochefort. Julien Rochefort speelt Hautot junior genaamd César.

Herhalingen
De eerste aflevering zal twee keer worden herhaald: in de nacht van zondag 3 februari op maandag 4 februari, om 02:52 uur, en vervolgens op donderdag 6 februari om 21:01 uur. Hautot père et fils daarentegen wordt éénmaal herhaald, en wel op donderdag 6 februari om 22:02 uur. Dat laatste betekent dat de beide afleveringen dan opnieuw zullen zijn 'samengevoegd'. De zender geeft aan dat de mogelijkheid voor een Nederlandse ondertiteling beschikbaar zal zijn.
____________
NB: Aan de verhalen van verteller Guy de Maupassant worden in het boek Geheime delen van Mels van Driel eveneens een kleine vier pagina's besteed in het subkapittel Links laten liggen. Meer daarover op onze moedersite Cultuurtempel in twee bijdragen.
___________
Afbeeldingen
1. Fed Ulysse als le père Amable in de verfiling van het gelijknamige verhaal.
2. Achterplat van de paperback-editie uit 1964 in de reeks Livre de Poche van het boek La petite Roque.
3. Jean Rochefort speelt Hautot père in het verhaal Hautot père et fils.

Franse speelfilm uit 2001, naar een roman uit 1949 van Jean Giono, vanavond eenmalig op TV5 Monde

Recente rolprent
Hedenavond, tussen 18:25 uur en ongeveer 20:00 uur wordt op de Franstalige zender TV5 Monde de film Les âmes fortes van Raoul Ruiz uit 2001 gepresenteerd. TV5 heeft deze rolprent, die maar één keer zal worden vertoond, als Tip van de Week opgenomen. Hoewel de film in deze eeuw is gerealiseerd, bestond het gelijknamige boek van Jean Giono (1895-1970) al ruim een halve eeuw.
De jonge Giono verkeerde in de gelukkige omstandigheid het lezen zo'n fascinerende bezigheid te vinden dat hij daardoor mede met de antieke literatuur van de Grieken in aanraking kwam. Zijn deelname aan de Eerste Wereldoorlog zorgde ervoor dat hij een pacifist in hart en nieren werd, hetgeen meer en meer in zijn eerste boeken tot uitdrukking is gekomen. Steeds nadrukkelijker ging hij zich in de literatuur bekwamen, en toen in 1929 twee van zijn romans waren uitgekomen, nam hij het besluit zijn baan als bankbediende op te geven en als vrije auteur verder te leven. Dat is zijn lyrische verteltrant ten goede gekomen, mede door een pantheïstische overtuiging met betrekking tot de natuur, die hij ook op sublieme wijze in zijn manier van schrijvend vertellen heeft geïntegreerd.

Natuurverbondenheid als thema
De Provence en haar bewoners worden in zijn boeken op bijna buitenproportionele wijze voorgesteld als mensen die zich door een vrijwel ongekende natuurverbondenheid onderscheiden. Mede daardoor werd Giono bij de jeugd van kort voor de Tweede Wereldoorlog uitermate populair, en ging men hem als een soort profeet beschouwen. Die status werd nog versterkt toen hij in 1937 een essay publiceerde met de titel Les vraies richesses (Over de ware rijkdom), waarin hij zijn afwijzing van de toen al in gang gezette technologische ontwikkelingen en het enorme winstbejag nog eens bekrachtigde.
Voordat de oorlog losbarstte, droeg hij een nadrukkelijke vredeshouding uit, en dat kwam hem zelfs op een gevangensstraf van twee maanden te staan. Na de bevrijding van Frankrijk kwam Giono in een kwaad daglicht te staan doordat hij gedurende de oorlog die houding consequent was blijven innemen en zelfs onder de Duitse bezetting nog had gepubliceerd. Zo kwam zijn naam op een zwarte lijst en mocht hij pas in 1947 opnieuw publiceren. Daarna werd zijn toonzetting veel pessimistischer

Les âmes fortes
De roman Les âmes fortes uit 1949 heeft als hoofdpersonen mensen, die zowel ten goede alsook ten kwade ver boven de middelmaat uitstijgen. Het begin van de (filmische) handeling speelt in 1945 in de Haute Provence, waar een groep vrouwen bijeenkomt, van wie de oudste, Thérèse, 88 jaar is. Dan volgt een terugblik naar 1882, als deze Thérèse 25 jaar is. Samen met haar verloofde Firmin vlucht ze van het platteland om zich in Châtillon te vestigen. Daar komt ze in aanraking met een vrouw, met wie ze heel goed overweg kan: beiden zijn sterke zielen. Firmin is echter van dat gegeven niet zo gecharmeerd. . .
____________
Afbeeldingen
1. Voorplat van de Livre de Poche-editie 1971 van Les âmes fortes.
2. Scène uit de filmversie van Les âmes fortes.
3. Schrijver met pijp: Jean Giono.
4. Achterplat van de Livre de Poche-editie uit 1971.

Erich Kästners Großstadtsatire Fabian als speelfilm op het eerste Duitse net in de nacht van maandag

Veel cultuurprogramma's op één avond
Hoewel we op deze site en onze zustersites Tempel der Toonkunst en Tempel der Letteren reeds enkele aanbevelingen, alle op Arte-televisie — voor de avond van maandag 28 januari hebben gegeven, zowel in verband met een heel bijzondere documentaire over de populaire Bolero uit 1928 van Maurice Ravel, alsook over de 'zwijgende' film uit 1923 naar Oscar Wilde's enige succesvolle toneelwerk, Salome, en niet te vergeten het jubileum van de Franse actrice Jeanne Moreau op deze site, moeten we daar nog twee speelfilms aan toevoegen, welke beide op een andere zender te zien zullen zijn. In beide gevallen gaat het om verfilmde literatuur. De ene rolprent heeft betrekking op het boek Fabian van Erich Kästner, de andere betreft een boek van de Franse klassieke romancier Jean Giono, en daarover vindt u meer in een andere bijdrage op deze site.
Vlak voordat Salome haar climax èn hoogtepunt achter de rug heeft en zelf het loodje zal hebben gelegd als gevolg van haar uitzinnig provocerende, extreem misselijk makende, geilheid en meer nog als gevolg van de daaraan verbonden wensen — en als alles volgens plan verloopt, is het dan net even na één uur in de nacht op dinsdag —, is het starttijdstip gepland van de Duitse speelfilm die wij eveneens graag in uw aandacht willen aanbevelen, op de zender ARD/Das Erste, en wel om 00:50 uur.
Aangezien er echter op deze zondag verkiezingen zijn geweest in twee Duitse deelstaten, en één daarvan een patstelling heeft veroorzaakt, verwachten we eigenlijk dat de journaals en de actualiteitenrubrieken meer tijd nodig zullen hebben dan op gewone dagen, en dat er wellicht na de Tagesschau van 20:00 uur zelfs nog een korte extra uitzending, bij voorbeeld Brennpunkt, zal worden ingelast, en de door ons voorgestelde film 20 minuten tot een half uur later zal beginnen, hetgeen beteken dat de filmliefhebbers noch het einde van Salome, en evenmin het beginvan Fabian zullen moeten missen.

Boek van Erich Kästner
Ondanks het feit dat Erich Kästner (1899-1974) op 10 mei 1933 van een kleine afstand heeft toegekeken hoe het krankzinnige nazirapalje ook zijn boeken aan de vlammen toevertrouwde tijdens de rituele verbranding van zogenaamde ontaarde literatuur, hebben die boeken inhoudelijk dat bruin-zwarte dieptepunt uit de Europese geschiedenis overleefd, en zijn deze na de oorlog herdrukt. Er zijn in 1998 zelfs twee versies van zijn verzamelde werken uitgegeven: een gebonden editie en een in paperbacks van dtv.
Fabian — Die geschichte eines Moralisten is voor het eerst in 1931 verschenen. De handeling speelt zich ook in die periode af. Jakob Fabian is een werkloze — en als gevlg daarvan soms werkeloze — germanist, die door Berlijn zwerft en het leven aan een nadere bestudering onderwerpt. Daarbij wordt hij geconfronteerd met het verblijf in gemeubileerde kamers, bars en dames van zeker beroep en de daaraan onverbrekelijk verbonden, meestentijds vreugdeloze huizen van vreugde, de grote huichelachtigheid van veel mensen, en ook nog iets dat met het woord liefde wordt omschreven. Zijn wereld is ingestort doordat hij eerst zijn baan is kwijtgeraakt, vervolgens zijn vriendin en dan nog zijn beste vriend, die zelf een eind aan zijn leven heeft gemaakt.


Late verfilming
Vanzelfsprekend mede door de enorme cesuur die de tweede wereldoorlog heeft veroorzaakt, toonde de Duitse filmindustrie pas aan het einde van de jaren zestig belangstelling voor deze roman, doch alleen de oudere generatie van filmmakers. De jongeren waren nog druk bezig met navelstaren, en zo kwam het er toen niet van, omdat Kästner deze stof niet wilde toevertrouwen aan de oudere generatie.
In 1980 kwam er schot in de zaak. Regisseur Wolf Gremm (geboren in 1942) ontfermde zich over het boek en maakte er een 114 minuten durende film van. Bijzonderheden daarover zijn te vinden in het speciaal in het kader van de Kästner-herdenking van 1999, in december 1998 door dtv uitgegeven boek over Kästner en de film. Helaas is het bij de uitgever uitverkocht, maar is het hier en daar nog wel verkrijgbaar.
De rol van Fabian wordt gespeeld door Hans Peter Hallwachs, wiens verschijning in tal van toneel- en televisierollen ook menig kijker in de lage landen niet onbekend zal voorkomen: hij heeft niet alleen een gezicht dat je nimmer vergeet, hetzelfde geldt voor zijn aparte stem. De andere voornaamste rollen worden gespeeld door Hermann Lause en Sylvia Janisch. Ivan Desny speelt Fabians vader.
Het camerawerk is van Jürgen Wagner, de muziek werd geschreven door Charles Kalman, de decors zijn van Jan Schlubach, de 'Ausstattung' komt voor rekening van Rainer Schaper, en de kostuums zijn ontsproten aan de fantasie van Siegbert Kammerer.
____________
Afbeeldingen:
1. Voorplat van Kästners roman Fabian in de dtv-editie van 1998. Op de voorpagina is het doek van Raoul Dfy uit 1948 te zien: Atelier met torso (dtv 11006).
2. Voorplat van de dtv-biografie over Erich Kästner, in de reeks dtv portrait (dtv 13011).
3. Fabian (Hans Peter Hallwachs) tweede van rechts, helemaal vooraan (in regenjas met hoed) staat in de rij voor een stempel in verband met zijn werkloosheid.
4. Voorplat van het inmiddels uitverkochte dtv-boek over Erich Kästner en de film (dtv 12611). Op het voorplat links Erich Kästner, rechts Josef von Baky; in het midden Jutta en Isa Günther, tijdens de opnamen in 1950 voor de film Das doppelte Lottchen.

Jeanne Moreau (nu 80) schreef filmgeschiedenis

Jubileum
Met haar tachtig jaar is ze thans de grande dame van het Franse witte doek. Tientallen rollen heeft ze gedurende de laatste halve eeuw vertolkt, niet alleen in films die in het land van Marianne werden gerealiseerd, maar tevens in coproducties van twee of meer landen en in rolprenten van regisseurs, die haar voor de hoofdrol wensten. Spectaculaire aanbiedingen van Hollywood wees ze van de hand om meer in Europa te kunnen spelen.
Een bijzonder moment in de geschiedenis van de Franse film, alsmede in het leven van regisseur Louis Malle en zijn toenmalige 'wederhelft' Jeanne Moreau werd gerealiseerd in 1958 toen Malle Les Amants heeft verfilmd en haar vroeg (zeg maar gerust: eiste), helemaal op te gaan in de rol, voor welke hij haar als de ideale bezetting zag. Hij en de toeschouwers hebben het geweten. Ze heeft zich laten meesleuren tot in het orgasme toe, en daarna werd Louis Malle opnieuw gereduceerd tot de status van 'vrijgezel'. Zo'n twee jaar is ze gehuwd geweest met de Hollywood-regisseur William Friedkin, die de meeste faam heeft verworven met The Exorcist.
De laatste maanden is Jeanne moreau veelvuldig op Arte-televisie te zien geweest in enkele van haar rolprenten, zoals Ascenseur pour l'échafaud uit 1957, alsmede diverse malen in Jules en Jim van François Truffaut uit 1962, welke tevens, ook internationaal, haar meest succesvolle film is. Hierover heb ik op vrijdag 4 mei 2007 een uitgebreid artikel gepubliceerd op het cultuurweblog All art is quite useless. Zes jaar later maakte ze met Truffaud de film La mariée était en noir, die internationaal meer bekendheid geniet onder de Engelse titel The Bride Wore Black. Daarin treden verder Michel Bouquet en Jean Claude Brialy op. Arte zendt deze film maandag 28 januari 's avonds om 21:00 uur uit. [1]

Speciaal programma op Arte-televisie
Ter gelegenheid van de tachtigste verjaardag van Jeanne Moreau, op 23 januari, zendt Arte-televisie op zondag 27 januari aanstaande een speciaal programma over en met deze actrice uit. Haar aandeel is toegespitst op de vertoning van de film Journal d'une femme de chambre van Louis Bũnuel uit 1963, gebaseerd op het gelijknamige boek van Octave Mirbeau, uit 1900. In 1966 is het, in de vertaling en met een nawoord van Martin Ros verschenen bij De Arbeiderspers als Het dagboek van een kamermisje.
De rolprent is een Frans-Italiaanse coproductie — de grote Italiaanse naam die we onder de acteurs tegenkomen, is Michel Piccoli —, waarvoor het draaiboek werd gerealiseerd door de regisseur zelf, in samenwerking met de acteur Jean-Claude Carrière. Hoewel het boek in 1900 is geschreven, heeft de regisseur ervoor gekozen de handeling aan het eind van de jaren twintig te laten spelen.
De film heeft een lengte van 93 minuten en wordt vanaf 20:40 uur via Arte-televisie uitgezonden. Er volgen drie herhalingen: op maandag 4 februari, 's middags om 14:55 uur; in de nacht van vrijdag 8 op zaterdag 9 februari vanaf 00:45 uur; en dan nog op woensdag 13 februari, weer in de middaguren vanaf 14:55 uur.

Documentaire over Jeanne Moreau
Direct na de speelfilm komt Arte met een documentaire film over de gevierde actrice, die niet alleen de platgetreden paden volgt door de opsomming van wapenfeitente vermelden en te wijzen op alle zogenaamde bijzonderheden qua toestanden en gebeurtenissen, welke dikwijls niet verder komen dan journalistieke prietpraat, ook als deze wordt gekoppeld aan bewegende beelden. De documentaire over de levende legende Jeanne Moreau, die nu ruim vijftig jaar geleden voor het eerst op het witte doen verscheen, biedt ook heel persoonlijke momenten in haar nadrukkelijk door passie en gepassioneerdheid getekende leven.
Het is een anderhalf uur durende Franse film uit 2007 van Josee Dayan en André-Pierre Boutang, met de titel Jeanne M., Côté Cour, Côté Coeur, door de Duitse sectie van Arte voorgesteld als Jeanne Moreau — im Film und ganz privat.
Deze aansluitende documentatie wordt niet alleen zondag 27 januari, na het Dagboek van een kamermeisje vertoond, maar ook nog in twee herhalingen: in de nacht van woensdag 30 op donderdag 31 januari, vanaf 03:00 uur, en op 4 februari, 's ochtends vanaf 09:55 uur. Dat betekent: alleen komende zondag als combinatie-programma met de speelfilm, met direct daar achteraan de documentaire.
____________

[1] Het betreft een Frans-Italiaanse coproductie met Hitchcock-trekjes, hetgeen bij Truffaut niet zo verbazinwekkend is, aangezien hij een groot bewonderaar van de 'master of suspense' was. Deze film, die 105 minuten duurt, wordt éénmaal herhaald, in de nacht van woensdag 30 op donderdag 31 januari, vanaf 00:55 uur.
____________
Afbeeldingen
1. De jonge Jeanne Moreau in een filmrol.
2. Jeanne Moreau met Charles Denner in La mariée était en noir. (Foto: Arte France en MGM.)
3. Voorplat van de paperback met de Nederlandse vertaling uit 1966.
4. Scène uit de film Journal d'une femme de chambre.
5. François Truffaut (1932-1984). Met hem maakte Jeanne Moreau enkele films, zoals haar meest succesvolle: Jules et Jim.
6. Jeanne Moreau in een filmscène. (Foto van Arte France.)

Documentaire Berlin: Die Sinfonie der Großstadt donderdagavond op themakanaal Geschiedenis TV

Nare bijsmaak
De Duitser Walter Ruttmann (1887-1941) was niet alleen filmregisseur en scenarioschrijver, maar vervulde binnen het kader van de Duitse film nog tal van andere functies. Voor menigeen heeft zijn naam begrijpelijkerwijs een nare bijsmaak, doordat hij als scenarioschrijver heeft meegewerkt aan de extreem abjecte rolprent Triumph des Willens van Leni Riefenstahl — zo'n wezen dat alle kwalijks binnen het naziregime wel over het hoofd wilde zien om voor zichzelf een goede positie binnen het apparaat te creëren, en direct na de oorlog met succes heeft verdrongen en zichzelf als slachtoffer van het nazibewind heeft gepostuleerd. (Zie daartoe onze bijdrage Divadom en demonie, van maandag 16 juli 2007 op de zustersite Cultuurtempel.)


Experimentele documentaire
Wel heeft de man, samen met Alberto Cavalcanti, in 1927 de uiterst interessante, experimentele documentaire Berlin: Die Sinfonie einer Großstadt. Daarin wordt het leven in de hoofdstad van de Republiek van Weimar in de tweede helft van de jaren twintig getoond: vanaf de stille, lege straten vroeg in de ochtend, via de drukte overdag, tot met de uitgaanshectiek in de avond. Nergens anders in Europa was het culturele leven zo 'ausgeprägt' als in Berlijn: elke avond zaten de bioscopen vol en zo'n dertig muziektheaters tot de laatste plaats uitverkocht, en in het grootste hotel lagen op de leestafel zo'n 840 dagbladen. Zelfs in onze moderne cultuur- en communicatiewereld van het begin der eenentwintigste eeuw is dat een onvoorstelbare rijkdom.
In 2002 is opnieuw zo'n film gemaakt, deze keer door Thomas Schadt, met een duur van 77 minuten over dezelfde stad, die tevens de hoofdplaats van het Duitse rijk anno nu is. Alleen de titel wijkt minimaal af: de nieuwste film heet Berlin: Sinfonie einer Großstadt. Het zou een aardig gebeuren zijn, die beide films — die van Ruttmann duurt goed een uur — achter elkaar te vertonen. Geschiedenis TV laat de film na reeds enkele vertoningen eerder deze week, zien op vrijdag 18 januari, 's avonds tussen ongeveer 21:40 uur en 22:50 uur.
Direct aansluitend op deze Berlijn-film vertoont Geschiedenis TV een herhaling van de eerder deze week enkele malen uitgezonden film van Hans Keller over Nederland in de jaren twintig en dertig. Die film, met de foute èn foutieve titel De twintiger en dertiger jaren duurt drie uur en toont, aan de hand van bijzonder beeldmateriaal, het leven in ons eigen land tussen de beide grote oorlogen.

Het gebeurde op klaarlichte dag, naar Dürrenmatt, donderdagavond opnieuw op de Duitse televisie

De film van Nico Hofmann, Es geschah am hellichten Tag, uit 1996, met Barbara Rudnik, Heino Ferch en Joachim Król, zal donderdag 17 januari, in de avond tussen 21:00 uur en 23:00 uur opnieuw worden uitgezonden op de Duitse televisie, zij het deze keer via het regionale kanaal Nord Deutscher Rundfunk. Meer over deze film en het boek dat daaraan ten grondslag ligt, is te vinden in onze bijdrage van zaterdag 15 december 2007 in deze kolommen.
__________
Foto: Barbara Rudnik.

Een jonge Alain Delon in één van zijn eerste films, Le chemin des écoliers, tweemaal op TV5 Monde

Alain Delon
Het is inmiddels alweer meer dan een halve eeuw geleden dat de in 1935 geboren Franse acteur Alain Delon zijn eerste filmrol heeft gespeeld. Zo nu en dan wordt ten onrechte beweerd dat deze in Rocco i sui fratelli zou zijn, maar dat was al de zevende, in 1960, het jaar waarin hij ook de rol van Tom Ripley in Plein soleil, naar de roman The talented Mr. Ripley van Patricia Highsmith op zich had genomen. Als vijfde in de reeks van inmiddels zo'n negentig rollen speelde Alain Delon in 1959 een zeventienjarige scholier in Le chemin des écoliers van Michel Boisrond. Ook de drie andere hoofdrolspelers zijn grote tot zeer grote bekenden van het Franse witte doek, en daarna allengs ook van de thuisbioscoop geworden: Jean-Claude Brialy en Françoise Arnoul (geb. 1931), Lino Ventura (1919-1987), Bourvil (1917-1970). [1] De beide laatsten toch een generatie ouder dan de meer jeugdige spelers.

Het verhaal
Tijdens de Tweede Wereldoorlog en de bezetting van Frankrijk door de Duitsers krijgt een nog niet volwassen scholier, Antoine Michaud, een relatie met een gehuwde vrouw, wier echtgenoot echter krijgsgevangene van de Duitsers is. Zij dringt er bij haar jonge geliefde op aan dat hij wat gaat bijverdienen opdat ook zij het beter zal hebben, en de beste mogelijkheid daartoe bestaat op de zwarte markt. Antoine voldoet aan haar wens, en slaagt erin echter zonder dat zijn vader daarvan op de hoogte is en hij moet zich wel eens in bochten wringen om dat zo te houden. Hij smokkelt champagne uit het restaurant van zijn vriend Paul Tiercelin, een rol die door de toen ook nog relatief jonge Jean-Claude Brialy, die verleden jaar in mei, op 74-jarige leeftijd is overleden.
Het secenario van Pierre Bost en Jean Auranche is gebaseerd op de gelijknamige roman uit 1946 van Marcel Aymé (1902-1967).

Uitzendingen op TV5 Monde
De film wordt de komende dagen tweemaal gepresenteerd door TV5 Monde, de Franse televisiezender. De eerste uitzending is op donderdag 17 januari, tussen 21:00 uur en 22:30 uur; een herhaling zal — ijs en weder dienende, uiteraard — worden gerealiseerd op zondag 20 januari, om 23:30 uur.
_________
[1] Bourvil heet in werkelijkheid André Raimbourg.
_________
Afbeeldingen
1. Scène uit de film Le chemin des écoliers.
2. Voorzijde van de pocketeditie uit 1966 van het boek.
3. Achterzijde van de pocketeditie.

Patrice Chéreau's Gabrielle, naar een verhaal van Joseph Conrad, dinsdagnacht te zien via Arte

Literatuur als basis
In de nacht van dinsdag 15 op woensdag 16 januari zal via de Duits-Franse cultuurzender Arte het kostuumdrama Gabrielle gerealiseerd in 2004 voor het Zweite Deutsche Fernsehen, in samenwerking met Arte France, maar pas in oktober 2005 uitgekomen, te zien zijn, geregisseerd door Patrice Chéreau. De handeling is gebaseerd op het verhaal The Return van Joseph Conrad. Meer daarover zal, vanaf maandag 21 januari te lezen zijn op onze zustersite Tempel der Letteren.
De rolprent, die op het formaat 16:9 wordt uitgezonden, begint om 01:00 uur en een lengte van 86 minuten heeft, wordt door Arte slechts eenmaal uitgezonden. In de hoofdrollen kunt u Isabelle Huppert, Pascal Greggory als de twee protagonisten, en verder Claudia Coli, Raina Kabaivanska en Rinaldo Rocco. meemaken. De muziek voor deze film werd gecomponeerd door Fabio Vacchi.
De Duitse titel heeft, na de naam van de vrouw, nog de toevoeging Liebe meines Lebens. Een extraatje dat je eigenlijk eerder verwacht in de titel van romans van Uta Danella of films naar boeken van hetzelfde niveau, doch niet gebaseerd op grote literatuur.

Aanpassingen
Chéreau laat het verhaal, dat reeds in 1898 werd gepubliceerd, spelen in het Parijs van 1912. Het bestaan van de inmiddels tien jaar samenlevende, welgestelde echtelieden Gabrielle en Jean Hervey wordt zozeer door hun maatschappelijke status en de daaraan verbonden verplichtingen in beslag genomen, dat er geen ruimte is voor gevoelens. Beiden zijn welopgevoede en ontwikkelde wezens, de scherpe kantjes in het liefdesleven zijn al jaren uit de relatie verdwenen, en Jean neemt daar genoegen mee zolang zijn vrouw de slaapkamer nog met hem deelt. Totdat Gabrielle wordt overrompeld door oplaaiende emoties, en ze besluit haar man te verlaten. Maar reeds enkele uren later heeft ze daar spijt van, en keert ze terug. Manlief heeft inmiddels haar afscheidsbrief gelezen en probeert te begrijpen wat er precies aan de hand is en wie de man mag zijn, die Gabrielle zover heeft gekregen. Hij geeft zich daarbij over aan extraverte emoties, terwijl zij volledig koel blijft, zelfs op het moment dat ze de naam van de andere man prijsgeeft.
____________
Afbeeldingen
1. Poster van de film Gabrielle.
2. Scène met de beide echtelieden Jean en Gabrielle. (Foto van Luc Roux, © ZDF.)

Claude Chabrol — Twee Franse misdaaddrama's op één avond — via TV 5 Monde en Arte-televisie

Poulet au vinaigre
Op maandag 14 januari worden er op twee Franstalige zenders, bijna direct achtereen, even zovele verschillende films van de in 1930 geboren en veelvuldig gelauwerde Franse regisseur Claude Chabrol uitgezonden. De eerste van de twee films is, met de mogelijkheid voor Nederlandse ondertitels, te zien op TV5 Monde: Poulet au vinaigre en deze rolprent start om 18:30 uur. Oudgedienden van het Franse witte doen maken hierin hun opwachting: Jean Poiret (1926-1992), Michel Bouquet (geb. 1925) en — ooit, tussen 1964 en 1970 mevrouw Chabrol, bekender onder haar eigen naam — Stéphane Audran. Het scenario voor deze rolprent is van de regisseur zelf, in samenwerking met Dominique Roulet, naar diens gelijknamige politieroman. Deze film uit 1985 duurt één uur en vijftig minuten.

Au coeur du mensonge
Dat betekent veertig minuten tijd voor andere dingen, als men daarna de tweede Chabrol-film van die avond ook zou willen zien, maar dan via de Duits-Franse cultuurzender Arte: Au coeur du mensonge uit 1999, eveneens een misdaaddrama. Hierin spelen Sandrine Bonnaire, Jacques Gamblin en Valeria Bruni Tedeschi. Normaliter zendt Arte deze film tweetalig uit, zodat u eventueel kunt kiezen voor een Duitse versie, maar een enkele keer is helaas op beide kanalen een Duitse versie te volgen. Weerzinwekkend en vooral volstrekt onaanvaardbaar door het ontbreken van ware synchroniciteit in de nasynchronisatie, die onder alle omstandigheden een belediging voor de goede smaak blijft.

Aimée & Jaguar — Een liefdesgeschiedenis in het Berlijn van 1943, verfilmd in 1999, op BBC Two

Liefde in een foute tijd
In de nacht van zaterdag 12 op zondag 13 januari presenteert BBC Two Television op een wel zeer laat tijdstip — wellicht vanwege de thematiek of de tegenwoordig relatief geringe belangstelling voor die film — het twee uur durende Duitse liefdesdrama Aimée & Jaguar uit 1999 van Max Fäberböck.
In het Berlijn van 1942 leeft de negentwintigjarige Lilly Wust, een getrouwde vrouw met vier kinderen, zoals miljoenen andere Duitse vrouwen, wier man zich aan het front bevond. Maar dan komt ze in contact met de bijna tien jaar jongere Felice Schragenheim, en er is welhaast sprake van liefde op het eerste gezicht. Daaruit ontstaat een diepgaande relatie: de beiden, die zich Aimée, respectievelijk Jaguar noemen, maken plannen voor de toekomst, schrijven elkaar gedichten en liefdesbrieven, en gaan zelfs zover dat ze een huwelijksverdrag sluiten. Pas daarna durft Felice (Jaguar) haar vriendin te bekennen dat ze Joods is, maar daardoor wordt hun band alleen maar hechter. Hun geluk zal echter niet van lange duur zijn. Op 21 augustus 1944 wordt Felice gearresteerd en gedeporteerd. Ze komt in 1945 om in het concentratiekamp Bergen-Belsen.

Lilly Wüst vertelt
Pas toen Lilly Wust (1913-2006) tachtig jaar was, heeft ze haar levensverhaal van anno toen aan de schrijfster Erica Fischer vertelt, die het in 1994 als boek heeft laten verschijnen. Die publicatie heeft ertoe geleid dat zich meer Zeitzeuginnen hebben gemeld, waardoor nog weer en ander aan materiaal kon worden toegevoegd aan het verhaal, en dat is in de pocketeditie van 1998 verwerkt. Dat heeft ervoor gezorgd dat er nog meer dimensie in het verhaal is gekomen. Het boek is een ware bestseller geworden, en daardoor, alsmede door de film, die in 1999 is uitgebracht — en tijdens de openingsmanifestatie van de Berlinale in dat jaar als eerste bijdrage is vertoond — is de liedesgeschiedenis van Aimée & Jaguar ruim bekend geworden. Maria Schrader speelt de rol van Aimée (Lilly Wust); Jaguar (Felice) krijgt gestalte in de actrice Juliane Köhler.

Fotodocumentatie
Helaas komt de dtv-pocketeditie niet meer in de lijst van leverbare boeken bij deze uitgever voor, maar zo hier en daar, mede door te zoeken op Internet, kan men nog wel een exemplaar op de kop tikken. Even betreurenswaardig is het dat hetzelfde geldt voor de fotodocumentatie van dezelfde schrijfster, die het leven van Felice Schragenheim verder heeft uitgediept. Niet alleen wordt daarin, op klein atlasformaat de nodige achtergrondinformatie met betrekking tot de (voor)ouders van Felice verwerkt, maar ook foto's van personen en plaatsen, alsmede kopieën van documenten, brieven en zoveel meer dat ondanks de hoeveelheid een weliswaar fragmentarisch, doch veelzijdig beeld van zo'n mensenleven biedt.

Maupassant-verhalen verfilmd voor televisie

De komende dagen, tot en met volgende week vrijdag, 18 januari, kunt u zo'n acht voor televisie verfilmde verhalen van Guy de Maupassant zien als TV5 Monde deze vertoont. Meer daarover kunt u vinden in een artikel op de zustersite Tempel der Letteren.

Het Liefdespact — Les amants du Flore over Sartre en Simone de Beauvoir, driemaal op Arte televisie

Buitengewoon cultuurkoppel
Woensdag 9 januari, op de dag dat de Duitse schrijver en tekenaar Wilhelm Busch, nu exact een eeuw geleden, is overleden, heeft een Frans meisje genaamd Simone de Beauvoir het levenslicht mogen aanschouwen. Ze zou heel wat sporen nalaten in de cultuurgeschiedenis van het Frankrijk van het derde tot en met het achtste decennium van de twintigste eeuw, en haar uitstraling ging ver over de grenzen van dat land, en ze heeft diverse schrijvers beïnvloed, die zeer onder de indruk waren van haar sterke persoonlijkheid. Als mens en als schrijfster, filosofe en politiek activiste en, vooral niet te vergeten, als een voorvechtster van vrouwenrechten. Veel van haar activiteiten ondernam ze samen met haar partner Jean-Paul Sartre (1905-1980), die ze zes jaar heeft overleefd.

Recente film over de relatie Sartre-Beauvoir
Verleden jaar heeft de Franstalige wereldzender TV5 Monde een redelijk aantal keren de film van Claude Goretta over het duo Sartre-Beauvoir uitgezonden, doch de handeling daarvan beperkte zich tot de jaren 1958-1964. In het laatste jaar weigerde Sartre de Nobelprijs voor Literatuur. Opvallend was de gelijkenis van de beide protagonisten in die film met de twee auteurs in de bewuste periode.
Arte Televisie zendt op vrijdag 11 januari, tussen 21:00 uur en 22:40 uur, de film Les Amants du Fiore uit 2006, van Ilan Duran Cohen (geb. 1963) uit, een biografsch drama over Simone de Beauvoir en Jean-Paul Sartre. Deze rolprent werd gerealiseerd door Arte France, in samenwerking met France 3, Fugitive Productions, Pampa Production en TV5, onder verantwoordelijkheid van producent Nicolas Traube. Het draaiboek is van Chantal de Rudder en Evelyne Pissier; de kostuums zijn van Sylvie de Segonzac; de decors stammen uit de koker van Chantal Giuliani. De muziek is gecomponeerd door Grégoire Hetzel. De film is voorzien van stereofonisch geluid, en wordt uitgezonden op het formaat 16:9.

Sterke persoonlijkheid
In deze film komt de de sterke persoonlijkheid van Simone de Beauvoir nadrukkelijk uit de verf. Zij is erin geslaagd zich ten opzichte haar katholieke ouders een geheel eigen positie te verwerven die ze zich niet door de vorige generatie laat afnemen, en die ze eveneens weet te handhaven in de contacten en in het liefdesleven met Sartre, die ze in 1929 voor het eerst heeft ontmoet en die haar onmiddellijk diep had geraakt.
Anna Mouglalis vertolkt in deze film de rol van Simone de Beauvoir; Sartre krijgt gestalte in Lorànt Deutsch. Verder zien we Caroline Sihol, Clémence Poésy, Didier Sandre, Jennifer Decker, Julien Baumgartner, Kal Weber en Laëtitia Spigarelli, Robert Plagnol, Sarah Stern en Vladislav Galard.
Deze film wordt door Arte-televisie herhaald in de nacht van zaterdag 12 op zondag 13 januari, vanaf 01:00 uur, en nogmaals op zaterdag 19 januari, vanaf 00:20 uur.

Nachtkultur
Na deze film wordt door de Südwest Rundfunk, één der Duitse regionale televisiezenders, in de nacht van vrijdag 11 op zaterdag de 12de (bij uitzondering pas) om 00:30 uur in de programmareeks Nachtkultur als eerste bijdrage Das Comeback einer Kämpferin — Zum hunderdsten Geburtstag von Simone de Beauvoir gepresenteerd.

Dickens-verfilming zaterdagmiddag op België Eén

Grote Verwachtingen
Op zaterdag 12 januari 's middags tussen 14:05 uur en 16:05 uur zal het eerste Belgische, Nederlandstalige televisienet genaamd Eén een uitzending verzorgen van de speelfilm Great Expectations uit 1946 van David Lean (1908-1991), relatief vrij naar de roman van Charles Dickens (1812-1870) uit 1860/61. Dat Lean zich niet tot in detail aan de oorspronkelijke roman houdt, suggereert hij de kijkers direct aan het begin, als de hoofdpersoon van het verhaal, Philip Pirrup (Pip) buiten beeld het begin van het boek voorleest, waarin hij zichzelf voorstelt, en de kijker het open liggende boek ziet. Vervolgens waait het boek door een plotselinge windvlaag bijna dicht.
Great Expectations behoort inmiddels tot de klassiekers, en biedt enkele befaamde acteurs, en iemand die dat zou worden, Alec Guinness 1914-2000), wiens speelfilmdebuut hiermee een feit werd. Verder zien we John Mills (1908-2005) , die de volwassen Pip uitbeeldt, en Valerie Hobson (1907-1998), Bernard Miles (1907-1991) en Jean Simmons (geb. 1929). Alleen de laatste van de vijf hoofdrolspelers is nog in leven, de andere vier en de regisseur zijn inmiddels heengegaan, en dat geldt eveneens voor cameraman Guy Green (1913-2005) en de art director John Bryan (1911-1969) die beiden een Oscar ontvingen voor hun aandeel in Great Expectations.
Twee jaar na deze Dickens-verfilming kwam David Lean met Oliver Twist, maar de grootste bekendhed heeft hij te danken aan drie films: The Bridge on the River Kwai (1957), Lawrence of Arabia (1962) en Doctor Zhivago (1965).
____________
Afbeeldingen
1. Filmposter uit 1946 voor Great Expectations.
2. Voorplat van de Nederlandse vertaling in de Prisma-reeks van uitgeverij Het Spectrum, met daarin de complete werken van Charles Dickens.

Tolstojs Oorlog en Vrede als nieuwe ZDF-film van Robert Dornhelm — Eerste deel aanstaande zondag

Op zondag 6 janauari, tussen 20:15 uur en 21:45 uur zendt het tweede publieke Duitse televisienet, ZDF, het eerste deel uit van de nieuwste verfilming van Lev Nikolajevitsj Tolstojs omvangrijke epos Oorlog en vrede (1863/69) — Krieg und Frieden — een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke titel Война и мир — een Oostenrijkse productie van regisseur Robert Dornhelm, welke in vier afleveringen op het scherm van de Flimmerkiste te zien zal zijn.
Het geheel heeft een duur van zes uur en wordt binnen een tijdsbestek van elf dagen uitgezonden. De overige drie delen zullen worden vertoond op woensdag 9, zondag 13 en woensdag 16 januari.

Internationale cast
Mede doordat dergelijke reuzenprojecten al enige decennia niet of nauwelijks meer door één zender financieel te realiseren zijn, wordt geld 'van buitenaf' gegenereerd, en dat heeft bijna steevast tot gevolg dat Engels of Frans 'geld' ook eist dat er uit dat taalgebied acteurs een rol krijgen. In het geval van Krieg und Frieden doen zes verschillende coproducenten uit andere Europese landen mee, en kan men dus ook flink wat internationaal bekende gezichten tegenkomen.
Dat heeft gevolgen, aangezien alle niet-Duitse acteurs zijn nagesynchroniseerd, en dat maakt elk project een stuk minder aantrekkelijk zolang er sprekende figuren worden getoond. Voor de makers heeft dit positieve gevolgen: in de andere landen wordt nu (veel) meer belangstelling gegenereerd. De deelname van Malcolm McDowell zal zeker effect hebben op het kijkersgedrag in Engeland, alsmede in andere gebiedsdelen waar de man populariteit geniet.
De kwaliteit van decors, kostuums en verloop van het gehele gebeuren wordt vanzelfsprekend door zoiets in het geheel niet aangetast.
Over de muziek, van Jan A.P. Kaczmarek kan hier nog geen zinnig woord worden gezegd. Daarop komen we eventueel terug na de uitzending van in ieder geval één aflevering.

Beperkingen
Grote verschillen vallen er vast te stellen als men twee eerdere omzettingen in beelden mee in de overweging betrekt: de Hollywood-productie uit 1956 met onder anderen Audrey Hepburn, en die van de Rus Sergej Bondartsjoek uit 1967, die onbeperkte middelen ter beschikking had, zoals maar liefst tienduizenden figuranten. Wat dat laatste aangaat, moet Robert Dornhelm zich met 'slechts duizend behelpen' in de nagespeelde slag bij Austerlitz, waarvoor men naar Litouwen is uitgeweken. En de 'verfilming' van Napoleons intocht in Moskou is in Sint Petersburg gerealiseerd.
Zulke vergelijkingen vertonen per definitie manco's, vooral als men bedenkt dat deze nieuwe productie niet is gemaakt voor het grote witte doek, maar voor het huiskamerscherm, en dat vereist per definitie vrijwillige beperkingen. Dat inzicht heeft er mede toe geleid dat deze versie van Tolstojs roman [1] reeds in het draaiboek — van Enrico Medioli, Lorenzo Favella en Gavin Scott — meer de nadruk legt op de gebeurtenissen, die voor alle leeftijden geschikt zijn. Daar ligt meteen een kans om een ingang te creëren naar (meer) belangstelling voor het boek en de oorspronkelijke schrijver achter deze film. Dat vergt echter opofferingen ten opzichte van een proportioneel getrouwe weergave. Een boek met nog zoveel liefdesscènes wordt niet per definitie een iefdesroman, een boek met slachtscènes wordt niet per definitie een oorlogsroman. Literatuur die ons met historisch belangrijke gebeurtenissen confronteert, mag daarom niet, althans niet alleen maar, als historische roman de geschiedenis ingaan.
Het gruwelijkste qua gedetailleerde oorlogsscènes wordt aan de fantasie van de toeschouwer overgelaten, maar dat veronderstelt dan weer wel redelijke kennis van de inhoud van het omvangrijke epos, dat niet iedere koper — en zelfs niet iedere bewonderaar van Tolstojs unieke , veelzijdige en onovertroffen literaire prestatie — ook van de eerste tot de laatste pagina zal hebben gelezen. En toch, als men die moeite neemt — sommige deelnemers aan deze nieuwe verfilming meldden dat ze daarvoor een maand nodig hebben gehad — zal men zelf kunnen ontdekken waarom, ook na 140 jaar, dit boek van de letterkundige grootheid Lev Nikolajevitsj Tolstoj nog altijd als één van de tien indrukwekkendste romans uit de wereldliteratuur geldt.

Acteurs
De Duitse actrice Hannelore Elsner — door menig moderator van vooral Duitse 'gespreksronden' als "die große Schauspielerin" aangekondigd, hetgeen echter een tot op de draad versleten kwalificatie is, aangezien moderatoren ieder, die vijftien seconden voor een camera heeft geacteerd en daarbij is opgevallen, dat predikaat verlenen — speelt gravin Rostova. Ze draagt dan een prachtig, origineel kostuum, maar ze zal ook daarin volstrekt niet anders zijn dan de meestal sterk overschatte, want in elke rol weer gelijke, actrice.
Alexander Beyer is Pierre, en Alessio Boni vertolkt de rol van Andrej. De figuur Natasja krijgt gestalte in Clémence Poésy, Brenda Blethyn is Tante Maja, en de Engelsman Malcolm McDowell mag zijn verbittering in de gestalte van Bolonski senior uitleven, en als Vorst Koeragin speelt Toni Bertorelli, Anatol met dezelfde Russische achternaam is in deze versie voorbehouden aan Ken Duken, die dan ook al wekenlang het extreem weerzinwekkende Mit dem Zweiten sieht man besser raaskalt in de trailers die tussen programma's worden uitgezonden om wat extra aandacht voor dit verfilmede epos te genereren. Men slaagt er wel in de braakneigingen daarmee te stimuleren, maar dat heeft tot gevolg dat het wezenlijke — de aandacht voor de komende verfilming van Tolstojs Krieg und Frieden — direct naar een verre dimensie verdwijnt. Helaas heeft men dat bij het ZDF nog immer niet begrepen.
Affectieve preoccupatie noemt men zulks.
__________
[1] Over de Duitse versie van de roman Krieg und Frieden kunt u één dezer dagen meer lezen op onze zustersite Tempel der Letteren.
____________
Afbeeldingen
1. Scène uit Krieg und Frieden met Hannelore Elsner.
2. Regisseur Robert Dornhelm in actie.
3. Malcolm McDowell.
4. Voorplat van de dtv-Gesamtausgabe in één band van de Duitse vertaling van Война и мир.
5. Scène met soldaten uit Krieg und Frieden.
6. Alexander Beyer.
7. Ken Duken.

Edgar Allen Poe's fantastische vertelling Ligeia met Vincent Price op een nachtelijk uur via BBC 1-TV

Edgar Allen Poe
In de nacht van zaterdag 5 op zondag 6 december, tussen 02:40 uur en 03:45 uur — in wezen is het dan al zondag, maar zo werken de programmatoren van televisiezenders en redacties van etherprogrammagidsen niet — zendt BBC 1 Television de film The Tomb of Ligeia uit 1964, van Roger Corman uit. De naam van de hoofdrolspeler, Vincent Price (1911-1993), associeert menigeen onmiddellijk met het gedicht The Raven van Edgar Allen Poe (1809-1849). Maar ook diverse andere rollen in film-adaptaties van verhalen uit de koker van Poe heeft dezelfde acteur, vanaf 1960 kort na elkaar, gespeeld. In meer dan honderd films, die in de periode 1938-1995 zijn uitgekomen, — in 55 jaar van zijn leven — heeft hij een rol vertolkt.

Poe-verhalen in vertaling
Opvallend is dat het verhaal Ligeia niet is opgenomen in diverse Nederlandse bundels met Fantastische vertellingen. In de Prisma-bundel in de vertaling van André Noorbeek, voor het eerst uitgegeven in 1959, zijn slechts twaalf van de verhalen bijeengebracht, maar daarin ontbreekt Ligeia. In de Wereldbibliotheek-uitgave uit 1910, Tien vertellingen vertaald door F. Ankersmit, is Ligeia daarentegen wel opgenomen, en dat geldt eveneens voor de versie van de Fantastische vertellingen uitgegeven door Contact, in de vertaling van Simon Vestdijk, met illustraties van Joanna Bierum Oosting.
Dat Poe door vooraanstaande letterkundigen als een serieuze literator werd gezien, bewijst niet alleen het feit dat een kritisch-afstandelijke man als Vestdijk verhalen van hem heeft vertaald, maar dat in Frankrijk dit eveneens was gedaan door één van de drie beroemdste gedoemde dichters van de negentiende eeuw, Charles Baudelaire, die overigens op sommige portretten een verbijsterende gelijkenis met Mr. Poe vertoonde.

Ligeia en Vincent Price
Het verhaal Ligeia — voor de filmtitel hebben ze haar graf, The tomb of, er nog even aan toegevoegd— is voor het eerst verschenen in september 1837.
Als een Engelse kasteelheer weduwnaar wordt, valt het hem heel zwaar zich over het verdriet als gevolg van het verlies van zijn beeldschone en intens gelefde echtgenote Ligeia heen te zetten. Als hij daar uiteindelijk toch nog, in ieder geval ten dele, in slaagt en een tweede huwelijk aangaat, gebeuren er plotsklaps heel vreemde dingen in het oude slot. Doodeng, maar spannend, als het ware.
____________
Afbeeldingen
1. Edgar Allen Poe, portret getekend door H.S. Webb.
2. Amerikaanse pocketedite met verhalen en gedichten door Edgar Allen Poe, voor het eerst als pocket — complete and unabridged — verschenen in 1940. Het hier afgebeelde exemplaar is de derde druk uit 1948 en kostte toen vijfentwintig dollarcent.
3. Prisma-pocket uit de beginjaren zestig. Deze kostte in die tijd één gulden vijfentwintig.
4. Franse Poe-vertaler Charles Baudelaire, portret door Etienne Carjat, circa 1863..
5. Acteur Vincent Price.

Meer Engelse klassieken via het huiskamerscherm

Peter Pan-auteur Barrie
Naast de reeds genoemde dramaversie van Jane Austens roman uit 1811, worden er op Nieuwjaarsdag via het huiskamerscherm nog enkele andere films vertoond, die zijn gebaseerd op twee grote Engelse klassieken. Allereerst, omstreeks het avondmaal — tussen 18:30 uur en 20:10 uur onze tijd — een gedramatiseerde, deels biografische verfilming van het leven van de Schotse schrijver James Matthew Barrie (1860-1937), die wereldfaam zou verwerven als auteur van de onsterfelijk geworden figuur Peter Pan. Deze veel tranen-trekkende film van Marc Forster uit 2004, een Amerikaans-Engelse coproductie getiteld Finding Neverland, zal veel kijkers en bewonderaars trekken vanwege Johnny Depp, die de protagonist uitbeeldt. Verder spelen Frieddie Highmore en Kate Winslett. Laatstgenoemde speelt de weduwe Llewellyn Davies, die, samen met haar vier zonen voor Barrie de inspiratiebron werd voor zijn in 1904 voor het eerst verschenen Peter Pan.
Een toevallige ontmoeting in een park vormt aanleiding voor Barrie om de vier jongens in overdrachtelijke zin bij de hand te nemen als ze hun fantasierijke spelletjes spelen. Opvallend daarbij is dat Barrie's belangstelling het meest uitgaat naar Peter — in de film de toen 12 jaar oude Freddie Highmore —, de enige van de vier jongens, die zich niet door zijn fantasie laat leiden. De moeder vindt het allang prachtig dat de jongens iemand hebben gevonden met wie ze zich, en dan ook nog op een speelse manier, kunnen indentificeren, hetgeen een goede compensatie kan vormen voor het gebrek aan een vader.
Film-exegeten hebben erop gewezen dat de film inhoudelijk weliswaar niet veel met de werkelijkheid te maken heeft, maar toch grote kwaliteiten heeft.

Thackeray's Barry Lyndon
Ruim dertig jaar geleden alweer, in 1975, heeft Stanley Kubrick (1928-1999), de thans klassieke roman van William Makepeace Thackeray (1811-1863), The Memoirs of Barry Lyndon, Esq. (1844) [1] voor het witte doek verfilmd, met in de hoofdrol Ryan O'Neal, die internationale roem heeft verworven met de afgrijselijke tranentrekker Love Story. Barry Lyndon — die eigenlijk Redmond Barry Esq. of Barryville heet, maar later kortweg Barry Lyndon wordt genoemd — is een Ierse gelukzoeker en derhalve avonturier. Hij raakt in conflict met de familie van de door hem intens aanbeden nicht Nora — in de film Gay Hamilton —, hetgeen leidt tot een duel, iets dat in die tijd voor de kleinste kleinigheid werd gehouden. Barry moet het daarin opnemen tegen kapitein Quin — gespeeld door Leonard Rossiter —, en regisseur Kubrick heeft alle aandacht aan dat element besteed. Na het duel kan Lyndon niets beters doendan vluchten, en aangezien er een oorlog op komst is, kan hij zich daar wellicht profileren als militair.
Filmgrootheid Kubrick heeft zich, zoals men van hem gewend was, tot in het kleinste detail weer geprofileerd als een geweldige perfectionist. De muziek — hier onder meer een Trio van Franz Schubert — maakt ook in deze film weer een geïntegreerd bestanddeel uit van het geheel. Verder heeft de regisseur opdracht gegeven speciale lenzen te ontwikkelen, die hem in staat stelden om zonder het gebruik van kunstlicht te kunnen filmen.
Het is een lange rolprent geworden, die tussen 21:25 uur en 00:25 uur door het Nederlandstalige, tweede Belgische televisienet Canvas zal worden uitgezonden. Zoals gezegd, Engelse klassieken beheersen de beeldbuis op de eerste dag van het jaar 2008.
__________
[1] Thackeray heeft wereldfaam verworven door zijn roman Vanity Fair (Kermis der IJdelheid) uit 1848, en daarnaast als de "fat contributor" voor het satirische tijdschrift Punch.

Afbeeldingen
1. De schrijver James Matthew Barrie in 1901.
2. Poster voor de film Finding Neverland, met Johnny Depp en Kate Winslett.
3. Regisseur Stanley Kubrick schiet een zelfportret.
4. William Makepeace Thackeray. Schets die hij zelf maakte op basis van een portret door D. Maclise, omstreeks 1840, de tijd dat de schrijver aan Barry Lyndon werkte.