Twee Arte-programma's over Roman Polanski

Roman Polanski in 2004 met
een Crystal Globe.

Portret van regisseur
Arte-televisie presenteert op 31 januari twee programma's over de van oorsprong Pools-Franse regisseur Roman Polanski (geboren 1933). Als eerste wordt een portret uitgezonden dat tot stand gekomen is aan de hand van een gesprek dat in 2006 met Polanski werd gevoerd met Pierre-André Boutang.
Dit portret — een Fins-Franse coproductie uit 2006 — wordt door Arte voorgesteld op mandag 31 januari tussen 22:35 uur en 23:30 uur, onder de Duitse titel Polanski über Polanski. Een herhaling  wordt niet binnen afzienbare tijd gerealiseerd.

Verfilming van Tess of d'Ubervilles
In de op het portret — tussen 23:30 uur en 00:25 uur — aansluitende documentaire komt onder de titel Es war einmal de aflevering Tess aan de orde, over Polanski's verfilming van de roman Tess of d' Ubervilles uit 1891 van de Britse letterkundige Thomas Hardy (1840-1928). Deze bijdrage van Daniel Ablin en Serge July, voor Arte France, stamt eveneens uit 2006.

BBC Two vertoont John Carney's speelfilm Once

De Ierse speelfilm Once uit 2006, geregisseerd door John Carney (geboren 1972) had het voorrecht dat de zogenaamde soundtrack werd onderscheiden met een Oscar. In die muziek worden de onuitgesproken gevoelens van de personages uitgedrukt, met de bedoeling deze over te dragen.

De Ier Glen Hansard samen met de Tsejchische Markéta Inglová, hier
in de platenwinkel Cool Discs in het Noord-Ierse Derry in april 2006.

Het uitzonderlijke ervan is dat de beide hoofdrolspelers — de Ier Glen Hansard (geboren 1970) en de Tsjechische Markéta Inglová (geboren 1988), die beiden dubutanten zijn — de folksongs zelf hebben gecomponeerd. Inmiddels wordt die muziek alom hoog geprezen.
Als je een Ierse straatmuzikant bent die zwaar te lijden heeft onder de gevolgen van liefdesperikelen, mar vrij plotseling een Tsjechische pianiste tegen het lijf loopt, dan ligt het voor de hand dat die twee samen het besluit vatten een plaatje op te nemen. Zo gebeurt het althans in de low-budget rolprent van John Carney, vanzelfsprekend met alle daarbij behorende parafernalia, en — zo schrijven kenners ervan — daarin nu juist schuilt de charme van de film. Opgwonden seks ofovertrokken praatgedeelten zullen de kijkers niet tegenkomen, maar wel scènes die uit het ware leven stammen.
In een andere voorname rol kunt u Hugh Walsh nog tegenkomen in deze speelfilm welke in de nacht van zondag 30 op maandag 31 januari zal worden uitgezonden door BBC Two-tv.

Uit dankbaarheid benoemd tot aartsbisschop

dvd-doos van de film

Biopic over Thomas Becket
Acteur Peter O'Toole (geboren 1932) kan men zich relatief gemakkelijk voorstellen met een kroon op z'n hoofd; om je Richard Burton (1925-1984) in de rol van aartsbisschop voor ogen te toveren, is weliswaar heel wat minder gemakkelijk, maar diens veelzijdigheid zou dat gebrek aan inzicht vooraf kunnen logenstraffen. Om op die manier inzicht te verkrijgen, is het noodzakelijk dat we eerst eens de film Becket uit 1964 gaan bekijken, een Brits-Amerikaanse coproductie, geregisseerd door Peter Glenville (1913-1996). Aangezien we de verfilming in kwestie niet kennen, weten we ook (nog) niet, welke elementen van het verhaal door deze filmmaker extra nadruk hebben gekregen.
Het verhaal van Thomas Becket (1118-1170) en Henry II (1133-1189) is diverse malen in de literatuur uitgebeeld, onder meer door de Franse dramaschrijver Jean Anouih (1910-1987): Becket ou l'honneur de Dieu (1958), wiens toneelstuk als basis voor deze biopic heeft gediend.[1] Al eerder, in 1935, is het thema behandeld door de van oorsprong Amerikaanse, Engelse dichter Thomas Stearns Eliot (1888-1965): Murder in the cathedral. Als eerste echter had de fameuze Geoffrey Chaucer (ongeveer 1343-1400) deze Thomas Becket reeds opgevoerd in zijn Canterbury Tales.

Synopsis
In de twaalfde eeuw regeerde genoemde Henry II vanaf 1154 het Britse rijk, maar die functie bevredigt hem niet echt omdat deze zijns inziens zeer saai is, en daarom zoekt hij vertier in het nachtleven: zuipen en (de) dames het hof maken. Een man die op zijn pad komt, de Saksische Becket sluit zich 'op niveau' bij de koning aan. Hij vervulde aanvankelijk de functie van kanselier van de koning.
Uit dankbaarheid heeft de koning deze vriend in 1162 benoemd tot aartsbisschop van Canterbury op het moment dat de priester die de functie tot dan toe had bekleed, was overleden. Tot verbijstering van King Henry ontwikkelde de nieuwe aartsbisschop zich snel tot een vrome, hardwerkende geestelijke die niet te beroerd bleek zijn koning aardig dwars te zitten. Dan smeed de koning een plan om zijn vroegere vriend met behulp van enkele ingewijden, om het leven te brengen. Vriendschap kan nu eenmaal in het tegendeel verkeren.

Veel nominaties voor een Oscar
De film wordt op zondag 30 januari uitgezonden op de Britse zender BBC Two Television, tussen 14:20 uur en 16:45 uur onze tijd. Peter O'Toole en Richard Burton werden hoog geprezen voor hun prestaties in deze met nominaties voor Academy Awards overladen rolprent, waarin nog een andere film- en theatergrootheid voorkomt: John Gielgud (1904-2000). De rolprent is nogmaals te zien op zondag 6 februari, via het eerste Nederlandstalige, Belgische televisienet EEN, tussen 14:05 uur en 16:30 uur.
__________
[1] De eerste opvoering werd gegeven te Parijs op 8 okotber 1959 in het theater Montparnasse-Gaston Baty. De Nederlandse première dateert van 22 oktober 1960, in de Koninklijke Schouwburg te 's-Gravenhage.
In 1961 in de Nederlandse vertaling van Adriaan Morriën verschenen als Literaire Pocket nr. 55 van Uitgeverij De Bezige Bij.

TV5 Monde presenteert Le Monocle noir uit 1961

Georges Lautner
Een halve eeuw geleden realiseerde de Franse regisseur Georges Lautner (geboren 1926) de speelfilm Le Moncole noir (1961), waarmee zijn doorbraak in de, aanvankelijk Franse, maar daarna internationale, filmwereld een feit werd.

Poster voor de speelfilm
Le monocle noir (1961)
van Georges Lautner.

Deze rolprent is een komische thriller — beide begrippen in zeer positieve betekenis — met Paul Meurisse (1912-1979) — die je noot vergeet als hem eenmaal in Les Diaboliques (195) hebt gezien —als de enigszins mysterieuze kolonel Dromard. Die is één van de gasten op het kasteel van markies Villemaur, uitgebeeld door Pierre Blanchar (1892-1963). Diverse van de gasten hebben een dubieus tot uitermate kwalijk verleden, evenals die reeds genoemde kolonel, die de bijnaam Le Monocle draagt. Inhoudelijk gaat het hier om een spionagethriller, waarin al snel de ongestelde vraag zich opdringt: waar zit de crux, in welk personage? Elga Andersen (1935-1994) speelt in dit drama eveneens een belangrijke rol.
Paul Meurisse kreeg via deze rol de status van de man met de monocle, en zo zou hij opnieuw voorkomen in L'oeil du Monocle (1962). 
In Le Monocle noir die we op maandag 24 januari 's avonds laat via TV5 Monde vanaf 23:55 kunnen zien, en die duurt tot in de nacht op dinsdag 25 januari om 01:40 uur, treedt ook Elga Andersen op (1935-1994). De film vormt een mijlpaal in de ontwikkeling van de fotografie: cameraman Maurice Fellous (geboren 1925) heeft daarin geëxperimenteerd met lenzen hetgeen tot gevolg had dat de scherpte zo diep ging als tot dan toe niet mogelijk was.
TV5 Monde voorziet deze film van Nederlandse ondertitels.

Visie op Rembrandt in vierdelige EO-dramaserie

Op maandag 24 januari wordt op de televisiezender Nederland 1 de eerste aflevering ban de vierdelige dramareeks Rembrandt en ik, geregisseerd door Marleen Gorris, uitgezonden. Het drama speelt zich af rond de beroemdste Nederlandse schilder aller tijden; Rembrandt van Rijn (1606-1669). In deze door de Evangelische Omroep uit te zenden reeks op vier achtereenvolgende maandagen, wordt ons een Rembrandt voorgesteld door de ogen van zijn directe omgeving: de mensen die hem na stonden. Misschien is het, in een EO-context, beter om te spreken van naasten.

Scène uit de immense productie Rembrandt en ik van Marleen Gorris, in vier afleveringen uit te zenden door de Evangelische Omroep op Nederland 1, op vier maandagavonden.

De eerste aflevering draagt de titel Jan Lievens. Marleen Gorris heeft gekozen voor Nederlandse acteurs: Dragan Bakema speelt de rol van de jonge Rembrandt, Michiel Romeyn vertolkt de schilder op leeftijd; Sophie van Winden is Saskia van Uylenburgh.
Hoewel de Evangelische Omroep de aanrakingsangsten met seksualiteit en menselijk bloot weliswaar niet geheel voorbij is, zal men — in ieder geval kunnen — beseffen dat ook een man as Rembrandt wellicht ook goed kon omgaan met het andere, meer symbolische penseel.
Maar wat heeft de man zich laten kennen als een invoelend wezen als het gaat om, in deze context het meest wezenlijke: bijbelse figuren. Niet voor niets bestaat er een Rembrandt-Bijbel, waarvan de platen je, ook als doorgewinterde atheïst, nooit gaan vervelen.

Het sluipende gif in Michel Haneke's rolprent Caché

Regisseur Michael Haneke.

Ontluisterend en beangstigend
Het zal je toch maar overkomen: je bent presentator van een boekenprogramma op de televisie, en je geniet op grond daarvan enig aanzien; je hebt een aantrekkelijke echtgenote en je woont op stand in Parijs. Dan kijk je wel even op als je op een dag wordt verrast met een videoband, waarop je beelden te zien krijgt van je eigen huis. Hoewel er op die band geen spectaculaire dingen worden getoond, voel je je als geadresseerde toch heel ongemakkelijk omdat daaruit blijkt dat iemand je in het oog houdt zonder dat je weet waarom dat gebeurt en evenmin wie dat doet.
De film waarin zich het bovengenoemd afspeelt, is getiteld Caché, en werd in 2005 gerealiseerd door Michael Haneke (geboren 1942), als Frans-Duits-Italiaans-Oosterijkse coproductie. Wat Haneke de kijkers daarin biedt, is een geschiedenis die als sluipend gif woekert in het leven van de televisiepresentator.
In tegenstelling tot eerdere rolprenten uit de koker van deze regisseur, waarin ijselijke toestanden werden blootgelegd, verloopt het in Caché weliswaar allemaal wat subtieler, doch niet minder ontluisterend.

Daniel Auteuil en Juliette Binoche als het door
een sluipend gif geteisterde echtpaar.

De rol van Georges, de presentator van het boekenprogramma, wordt ingevuld door Daniel Auteuil; voor zijn knappe vrouw is de keuze gevallen op Juliette Binoche, en verder treedt Maurice Bénichou in deze film op.
De rolprent werd overladen met prijzen, onder andere in Cannes: voor beste film, beste acteur, beste montage en beste regie. Deze is te zien op vrijdag 14 januari op de televisiezender Nederland 2, vanaf 22:50 uur tot 00:30 uur in de nacht op zaterdag 15 januari.

Fascinerende thriller Memento op België: Canvas-tv

Briljant gemaakte film

Christopher Nolan.

Het tweede Belgische, Nederlandstalige televisienet Canvas biedt op woensdag 5 januari de gelegenheid om de uiterst spannende rolprent Memento uit 2000 van de Brits-Amerikaanse regisseur Christopher Nolan (geb. 1970) (opnieuw) te zien. Daarin treden, in de voornaamste rollen op: Guy Pearce, Carrie-Ann Moss, Joe Pantolliano en Mark Boone junior.
Leonard Shelby — een personage dat wordt ingevuld door Guy Pearce — lijdt aan amnesie sedert hij heeft moeten toezien hoe zijn echtgenote werd verkacht en vermoord. In de situtie van zijn geheugenverlies stuurt hij zichzelf polaroid foto's, briefjes en kattenbelletjes — soms inde vorm van tatoeage op zijn lichaam — die moeten fungeren als geheugensteun bij zijn zoektocht naar de moordenaars aan de ene kant en zijn eigen verleden anderzijds.

Acteur Guy Pearce.

Ongebreidelde aandacht vereist

Kenners van deze rolprent adviseren, en niet ten onrechte, om deze meermaals te bekijken, aangezien de aandacht geen moment kan verslappen zonder dat dit gevolgen heeft voor het begrijpen van de handeling. Dat komt in eerste instantie doordat het verhaal omgekeerd chronologisch wordt verteld, geheel in overeenstemming met datgene wat de protagonist ondergaat.
De film wordt woensdag door Canvas-tv uitgezonden tussen 20:40 en 22:30 uur.

Een thriller van ruim negen uur via Nederland 3

Omvangrijk epos
Negen uur en dertig minuten duurt de zesdelige thriller Millennium, die vanaf maandag 3 januari tot en met zaterdag 8 januari, steeds tussen 22:00 uur en 23:35 uur via Nederland 3 zal worden uitgezonden. Het gaat daarbij om drie films in twee delen, steeds gebaseerd op één deel van de trilogie die de titel draagt Millennium: Män son hatar kvinnor (Mannen die vrouwen haten).
Het geheel is een Zweeds-Duits-Noors-Deense coproductie van Niels Arden Oplev (geb. 1961), met daarin belangrijke rollen voor Noomi Rapace, Michael Nyqvist, Lena Endre, Sven Bertil Taube, Peter Andersson en Peter Haber. Internationaal draagt de film de titel The Girl with the Dragon Tattoo. Het omvangrijke epos in beeld en geluid is gebaseerd op de uitermate succesvolle misdaadtrilogie van de journalist en schrijver van spannende boeken Stieg Larsson (1954-2004).

Millennium
Millennium is de titel van een politiek tijschrift, waarvan Mickael Blomkvist redacteur is en daar samenwerkt met Lisbeth Salander, die de naam heeft een briljante hacker te zijn. Samen proberen zij uit te zoeken wat er veertig jaar eerder is gebeurd met een meisje, Harriet Vanger dat als zestienjarige is verdwenen. Haar oom, de rijke industrieel Henrik Vanger, doet aan Blomkvist het verzoek de geschiedenis van de familie te schrijven. Het verzoek zal een excuus blijken om Blomkvist te laten uitzoeken wat er precies met die verdwenen nicht is gebeurd. De assistente, die met zowel schmink alsook oogschaduw is getooid en piercings draagt, blijkt als heldin in het boek — en nu in de film — de aandacht goed te kunnen vasthouden.

Die slimme Sherlock Holmes combineert opnieuw

Rupert Everett is de superspeurder
Sherlock Homes in de verfilming uit
2004 van de zaak met de zijden kous,
door Simon Cellan Jones.

Als het lijk van een jongedame uit de Theems wordt opgehaald, denkt de politie dat het bij die dode om een prostituee gaat. Zodra de wereldvermaarde speurder — die zijn onderkomen in de Londense Bakerstreet heeft: Sherlock Holmes — verneemt dat die dode een zijden kous in de keel bleek te hebben, denkt de detective dat het om een vrouw van stand gaat. En derhalve onderneemt deze topspeurder een eigen onderzoek, traditiegetrouw ondersteund door zijn vriend en rechterhand Dr. John Watson.
In 2004 heeft regisseur Simon Cellan Jones dit mysterie uit de omvangrijke reeks Sherlock Holmes-avonturen — bijeengebracht door de schrijver ervan, Sir Arthur Conan Doyle (1859-1930)  verfilmd als Sherlock Holmes and the case of the silk stocking, met Rupert Everett als Sherlock Holmes en Ian Hart als Dr. Watson. Verder zien we Nicholas Palisser in die rolprent.
Canvas-televisie — het tweede Belgische, Nederlandstalige beeld- en geluidnet — zendt de film uit op zaterdag 1 januari, tussen 20:40 uur en 22:20 uur.