Het lijkt wel of de diverse zenders het hebben afgesproken: een dag van de filmklassieker, maar het is toch aardig wat waarschijnlijker dat het met de tijd van het jaar te maken heeft.Zaterdag 29 december, tot diep in de nacht op zondag de 30ste, worden er maar liefst vier filmklassiekers uitgezonden, en gelukkig allemaal op zenders, die niet met nasynchronisatie komen aanzetten.
Chaplins Modern Times op Nederland 2
Het begint om half drie in de middag op Nederland 2 met Modern Times uit 1936 van en met Charles Chaplin (1889-1977). Deze film duurt anderhalf uur. Het is een inmiddels klassiek verhaal — en een klassieke film — over de steeds voortschrijdende industrialisering in de twintigste eeuw, met alle machtsverhoudingen tussen werkgevers en werknemers en de daaraan gekoppelde elementen, die heden ten dage in een enorme uitvergroting via camera's veel meer registereren dan alleen de handel en wandel van het personeel in een bedrijf. De bekendste en ongetwijfeld meest voorgestelde scène uit die film in de vorm van een (al dan niet grote) foto is het moment waarop Chaplin als sleutelende
onderhoudsarbeider tussen de raderen van een grote machine bekneld dreigt te raken. Kan de voorstelling van de feitelijke werksituatie en de daaraan onverbrekelijk verbonden structuren — niet alleen de op meer en meer macht beluste werkgever, maar tevens die van het machinepark; iets dat we vandaag de dag in extreme uitvergroting meer en meer ondergaan — nog representatiever worden uitgebeeld?Naast Chaplin spelen Paulette Goddard (1910-1990; heette in werkelijkheid Marion Pauline Levy) en Stanley J. Sanford (1894-1961), die al eerder met Chaplin had gewerkt.
Canvas zendt Casablanca uit
Het tweede Nederlandstalige Belgische televisienet Canvas zendt eveneens een klassieker uit, waarvan de laatste zin tot de categorie gevleugelde woorden is gaan behoren: Casablanca uit 1942, van Michael Curtis. Met Citizen Kane van Orson Welles strijdt
deze film (passief) om de kwalificatie "beste film aller tijden", een zinloos gebeuren: beide films zullen nog lang tot de categorie "beste van het witte doek" blijven behoren. Casablanca werd onthaald op drie Oscars. Gezien de omstandigheden waaronder de rolprent werd gerealiseerd, verwachtte helemaal niemand dat deze een succes zou kunnen worden. Naast Humphrey Bogart (1899-1957) spelen Ingrid Bergman (1915-1982) en Paul Henreid (1908-1992).Klassieker van ander kaliber
Een klassieker van geheel andere structuur en uitwerking is The Graduate uit 1967, van Mike Nichols. Dustin Hoffman, Anne Bancroft (1931-2005), Katherine Ross en Murray Hamilton (1923-1986) spelen daarin de vier voornaamste personages. Deze rolprent werd al snel een cultfilm, omdat deze zich inhoudelijk afzette tegen de toen heersende moraal van grote delen van mensen, de ouders moesten verbeelden, maar daar — in het kader van hun zware frustraties, niet in de laatste plaats op seksueel gebied — heel ernstig faalden. Dustin Hoffman bracht het
met deze film tot de status van internationale ster. Hij wist de onervarenheid van een jongeman, die als een blok valt voor de charmes van een 'oudere' vrouw goed over te brengen, en hele volksstammen konden zich heel gemakkelijk met de sitautie, en het daaraan gekoppelde verlangen van intimiteit met een rijper wezen, identificeren. De muziek is bij velen over de hele wereld blijven hangen in het repertoire van de in die dagen zeer populaire duo (Paul) Simon and (Art) Garfunkel.De film duurt een uur en drie kwartier en wordt tegenwoordig geschikt geacht voor kijkers vanaf zes jaar. Eigenlijk is het al zaterdag als de film begint, maar in de programmering staat deze op vrijdag. Het begintijdstip is gepland om 00:20 uur, en als einde staat 01:50 uur; dat is niet de lengte van 105 minuten die in de gegevens van de filmografie staat.
Philip Marlowe Private Eye
Sedert Edward Dmytryk (1908-1999) in 1944 de Amerikaanse rolprent Murder, my sweet uitbracht, is het hoofdpersonage daarvan, de privé-detective Philip Marlowe, uit de boeken van thriller-schrijver Raymond Chandler (1888-1959) door diverse beroemde filmacteurs voor het voetlicht gebracht. In deze rolprent naar Chandlers verhaal Farewell, my lovely heeft de tot dan toe smartlappenzanger Dick Powell (1904-1963) het tot Holywood-acteur weten te brengen, een carrière-onslag die groter niet had kunnen zijn, gezien de successen die zouden volgen. Later zou hij nog een eigen show krijgen met internationale vermaardheid. De rolprent in kwestie wordt ook wel geafficheerd als de eerste 'film noir'.
Zoals dat in de vervolgens als 'hard-boiled' gekarakteriseerde verhalen van Chandler, en dienovereenkomstig in de verfilmingen daarvan nu eenmaal gebeurt, gaat het altijd weer om een mysterie met veel geweld en aantrekkelijke vrouwen. Verder blinkt Dmytryks vertolking van Chandlers roman uit door een als 'hallucinogeen' omschreven scène, die zijn weerga niet kende totdat Alfred Hitchcock zich meer en meer in Hollywood ging profileren.BBC 2 Television zendt deze film uit in de nacht van zaterdag 29 op zondag 30 december, tussen 03:05 uur en 04:45 uur.
____________
Afbeeldingen
1. Filmposter voor Modern Times.
2. Paulette Goddard.
3. Paul Henreid en Humphrey Bogart in Casablanca.
4. Dustin Hoffman en Anne Bancroft in flagranti.
5. Filmposter voor The Graduate.
6. Bovenste helft van de Penguin-paperback-versie (in de groene Crime-serie) van Raymond Chandlers boek Farewell, my lovely, dat ten grondslag heeft gelegen aan de film Murder, my sweet.
7. Regissseur Edward Dmytryk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten