donderdag 12 juni 2008

Alfred Hitchocks Rebecca uit 1940, naar de roman van Daphne du Maurier — zaterdagmiddag via BBC 2

Wereldbestseller verfimd
"Opmerkelijk is dat de roman van Daphne du Maurier niet veel vaker is verfilmd. Er kan maar één reden zijn dat geen regisseur na Hitchcock het ooit heeft aangedurfd: Hitchcock had het al gedaan. En die valt maar zelden te verbeteren." Dat meldt de VPRO-Gids als laatste in de beschrijving van de film Rebecca, uit 1940 [1] die zaterdagmiddag door BBC 2 tussen 15:35 uur en 17:40 uur via BBC 2 zal worden uitgezonden. De hoofdrollen worden vertolkt door Laurence Olivier (als Maxim de Winter) en Joan Fontaine (als diens tweede echtgenote), alsmede door Judith Anderson en George Sanders. De adaptatie van de roman valt in de verantwoordelijkheid van Philip Macdonald (1900-1980), thrillerschrijver — net als Alfred Hitchcock van Britse oorsprong — van wie eveneens vertalingen in ons land zijn verschenen, onder meer in de Prisma-pocketreeks van uitgeverij Het Spectrum te Utrecht.
Hoewel deze zinnen cliché-waarheden van formaat bevatten, is Rebecca nog eens verfilmd, al was de langere versie, nu ook alweer bijna zo decennia geleden, gemaakt voor uitzending als televisiedrama in enkele afleveringen. Die versie was in kleur en werd weliswaar goed bekeken, maar een herhaling via dezelfde zender(s) kan ik me ook niet herinneren. En hoewel niet voor het witte doek gemaakt, het blijft een film, ook al wordt die, eventueel uitsluitend, door televisiezenders gepresenteerd, en eventueel ook nog eens als ononderbroken film in een tot speelfilmlengte ingedikte versie van de serie. Veel indruk heeft die versie overigens ook op mij niet gemaakt: ik kan geen van de namen noemen of mij de gezichten voor de geest halen van degenen, die de rollen in het verhaal hebben ingevuld. Dat zegt ook iets.
Toch geef ik te eveneens bedenken dat diverse andere door Hitchcock verfilmde verhalen als remake door weer andere regisseurs zijn gerealiseerd.
Opvallend is dat tegenwoordig bijna niemand meer 'zeurt' over het feit dat Hitchcock, ondanks het trouwe volgen van de verhaallijn van de roman, in het slot is afgeweken van het origineel.

Het boek Rebecca was ook thema van een, ongeveer een halve eeuw geleden, speciale artikelenreeks in Elseviers Weekblad, Het geheim van miljoenenoplagen, waarin ook Hedwig Courths-Mahler [2] en haar Rode Rozen voor het voetlicht werden gebracht. Het jubelen en juichen omtrent de kwaliteiten van Daphne du Maurier (1907 -1989) als vertelster — die zich in een speciaal schrijfhuisje terugtrok om haar werk zo goed te kunnen doen — kreeg een behoorlijke deuk toen de Amerikaan Gore Vidal — altijd goed voor een dwarse visie op veel maatschappelijke zaken — een boekje over de geliefde auteur uit het Engelse Cornwall heeft opengedaan in één van zijn essays. Hij was lector/redacteur er uitgeverij in de tijd dat teksten van Daphne du Maurier ter bewerking binnenkwamen. Volgens Vidal was alles zo beroerd dat zo'n negentig procent moest worden herschreven om één en ander enigszins aanvaardbaar te maken.
Dat waren nog eens tijden! Tegenwoordig zet de geringst ontwikkelde snotneus — hoezeer ook in permanente staat van oorlog met zijn of haar taal — alles direct in een blog of op een site, en het is mede daaraan te wijten dat de kwaliteit van het gebodene in zo korte tijd nogmaals zo intens is gekelderd, en hier en daar tot vrijwel nihil is gereduceerd. En dat geldt zeker overal waar de verantwoordelijke redacteur weigert de broodnodige aanpassingen te realiseren onder het mom van Vrije Meningsuiting. Dat deze — in tegenstelling tot Gore Vidal en zijn collega's — de eigen kwaliteit ook een zeer dubieus kaliber verlenen, dringt zelfs al niet meer tot intellectueel redelijk tot goed ontwikkelde en in principe kundige redacteuren door: dat is een vorm van zeer bedenkelijke degeneratie. De positieve kant daarvan is dat al dat imbeciele geblaat zonder kop of staart (dat rijmt bijna!) gelukkig niet ook nog eens hoeft te worden verfilmd.

[1] De roman verscheen oorspronkelijk in 1938, en kwam als vertaling uit in het Nederlands — door Dr. J.N. van Dietsch — bij uitgeverij A.W. Sijthoff te Leiden. In 1940 presenteerde de schrijfster een eigen toneelbewerking van de roman.
[2] Zie ons artikel Hedwig Courths-Mahler en haar eigen, onvervalste romantiek — geboekstaafd in 217 liefdesverhalen, van vrijdag 30 mei over deze schrijfster op onze zustersite Tempel der Letteren.
____________
Afbeeldingen
1. Alfred Joseph Hitchcock (1899-1980).
2. Poster voor de film Rebecca.
3. Eugene Luther Gore Vidal (geb. 1925) is nog altijd tegendraads; hij is één van degenen die openlijk beweren dat de aanval op de Twin Towers in 2001 door de regering Bush in scène is gezet. Ook als het niet waar zou zijn, het geeft wel aan hoezeer die club in het Witte Huis, terecht wordt verafschuwd en gehaat.

Geen opmerkingen: