Roman Polanski's Repulsion vrijdagnacht op BBC 2

Klassieker Het is alweer vijfenveertig jaar geleden dat Roman Polanski zijn opwachting heeft gemaakt met de speelfilm Repulsion (1965). De regisseur heeft deze rolprent bewust in zwart/wit gedraaid, met afwsselend overbelichte, normale en onderbelichte beelden. Probeert u zich — indien u de film niet al eens heeft gezien — daarbij een overmatig introverte, bijna robotachtige, Catherine Deneuve voor te stellen en een gevoel van onthutsende onwerkelijkheid overvalt u.
Zij is voor deze rol in de huid gekropen van de jonge Belgische Carole, die bij haar zus in Londen woont. Ze heeft een intense afkeer van seks, en mede daardoor beschouwt ze elk wezen van het andere geslacht als een potentiele aanrander. Zo beschouwt ze ook de minaar van haar zus.
Op een bepaald moment is ze enige tijd geheel alleen in dat huis en dan gaat het helemaal mis. Ze blijkt plotsklaps een vuurspuwende vulkaan. Doch voordat ze echter tot uitbarsting komt, laat Polanski in een tamelijk stochastische opeenhoping van beelden de ontwikkelingen zien die schuilgaat achter het masker van een schijnbaar in het niets starende Catherine Deneuve. En juist dat zorgt voor een extreme vorm van intensiteit en spanning in een film die door niet weinigen wordt gezien als één van de beste thrillers ooit gemaakt.
De film zal worden uitgezonden door BBC Two Television in de nacht van vrijdag 29 op zaterdag 30 januari, tussen 02:40 uur en 04:25 uur.
__________
Afbeelding: Roman Polanski werd in 2004 onderscheiden met een Crystal Globe voor zijn bijdragen aan de wereldcinema.

Klassieke Franse thriller uit 1955 opnieuw via Arte

Op donderdag 28 januari vertoont Arte-televisie in het middagprogramma — tussen 14:45 uur en 16:15 uur — een herhaling van de eerder uitgezonden Franse speelfilm Razzia sur la chnouf uit 1955 van Henri Decoin (1890-1969). Daarin kunnen we nog eens kennismaken met enkele zwaargewichten van het Franse en internationale witte doek, zoals Jean Gabin (1904-1976), Lino Ventura (1919-1987), Lila Kedrova (1918-2000) en Marcel Dalio (1900-1983).
Ene Liski, drugsbaas in Parijs — gespeeld door Dalio — besluit een gangste uit Nantes, genaamd Henri — uitgebeeld door Jean Gabin — in te huren. Die man is iemand die de nodige ervaring heeft opgedaan in de Verenigde Staten en als gevolg daarvan wordt geacht die handel in de Franse hoofdstad wel te kunnen bestieren. Derhalve krijgt Henri inzage in alle benodigde info, doch hij heeft meer en vooral andere plannen dan zijn opdrachtgever.

De rolprent biedt een beeld — met de sfeer van de jaren vijftig — waarin een meelijwekkende verslaafde voorkomt, die gestalte krijgt in Lila Kedrova. Lino Ventura vult de rol in van de gangster Roger le Catalan. De inhoud van de film is gebaseerd op een roman van Auguste le Breton (1913-1999).
Arte zendt deze film zowel in het Frans alsook in het Duits uit.
__________
Afbeelding: Van links naar rechts, Lino Ventura, Jean Gabin, Marcel Dalio.

Zwijgende film: Der Bettler vom Kölner Dom (1927)

De schrijver Victor Hugo (1802-1885) heeft met de gebochelde figuur Quasimodo — in het boek De klokkenluider van de Notre Dame, Franse titel Notre Dame de Paris — een menselijk wezen geschapen dat zich aan de zelfkant van de samenleving bevindt, maar het 'voorrecht' geniet zich in een imposant godshuis van zijn stad kunnen terugtrekken en zich daarmee te identificeren.
Bij de al bijna even wereldberoemde Dom van Keulen gaat het om een bedelaar, die als protagonist optreedt in de zwijgende film Der Bettler vom Dom uit 1927 van Rolf Randolf (1878-1941), die bij de burgerlijke stand Rudolf Zanbauer als naam droeg. De man was tussen 1907 en 1941 bij een kleine veertig films betrokken, vooral als regisseur, maar meer dan eens ook als producent.
In belangrijke rollen zien we Hanni Weiße (1882-1967), Carl de Vogt (1885-1970), de de rol van de bedelaar speelt, en Henry Stuart (1885-1942). Deze rolprent zal deze week de eerste keer worden vertoond op Arte-televisie, in de nacht van maandag 25 op dinsdag 26 januari, tussen 00:20 uur en 02:05 uur. In de nacht van woensdag 26 op donderdag 27 januari volgt een herhaling, tussen 03:00 uur en 04:40 uur.

Foto: Carl de Vogt.

Dierenliefde: Eenzaamheid en aanverwant leed

De Oostenrijkse regisseur en filmproducent Ulrich Seidl (*1952) leverde in 1995 de film Tierische Liebe af, die in de nacht van vrijdag 22 op zaterdag 23 januari door Arte-televisie zal worden uitgezonden, tussen 00:20 uur en 02:20 uur. Daarin treden op Herbert Scholz, Ernst Schönemann en Franz Holzschuh. [1]
Tierische Liebe is een tamelijk zwartgallige documentaire waarin Oostenrijkers worden geportretteerd die abnormaal veel van hun huisdier houden. Tegen de directe verwachting in gaat is het thema van Seidls film niet dierenliefde, maar eenzaamheid en psychisch lijden. Als u de moeite neemt om de inhoud van de film tot u te laten doordringen, zult u allerlei opvallende personages voorgeschoteld krijgen. Het bijzondere is dat Seidl taferelen nadrukkelijk in scène zet waardoor zoveel indruk wordt gemaakt dat het realiteitsbesef bij de kijker verloren dreigt te gaan, aangezien deze zich nauwelijks meer bewust is of hij wordt geconfronteerd met een ietwat problematische subcultuur of met de geestelijke toestand van de regisseur zelf. Maar iemand die iets meer dan zogenaamd of oppervlakkig sophisticated is, begrijpt dat het één het ander niet hoeft uit te sluiten.
__________

[1] De film zal door Arte-tv worden herhaald op vrijdag 29 januari, in de nacht vanaf 03:00 uur en op zondag 7 februari op hetzelfde tijdstip.

Babaji — Een liefdesverhaal uit India. Nederland 2

In India leef een medicijnman die 103 jaar oud is. Als je zoiets hoort of leest, ben je, enigermate gepreoccupeerd wellicht,  geneigd om aan te nemen dat zo iemand er met zijn kennnis van methoden en middelen die hem ter beschikking staan, in is geslaagd de dood vooralsnog buiten de deur te houden. Doch, zoals zo dikwijls het geval is, lijkt het geheel  anders dan dit in feite is.

De medicijnman, Babaji, gaat dag aan dag in een door hemzelf gedolven graf liggen, dat zich direct naast dat van zijn overleden echtgenote bevindt, omdat hij zo dicht mogelijk bij haar wil zijn. Dat doet hij inmiddels reeds tien jaar. Neen, er is geen spake van een eventueel interessant, maar verzonnen, gegeven; dat is nu juist niet het geval. De Nederlandse regisseuse Jiska Rickels ontdekte de man en maakte een documentare over hem: Babaji, an Indian love story, die op donderdag 21 januari in de documentaire-reeks van Holland Doc via de VPRO op Nederland 2 zal worden uitgezonden, tussen 22:50 en 23:45 uur [1], als tweede deel in een drieluik met de overkoepelende titel Ode aan de dood.
Jiska Rickels schreef zelf het scenario; Horst Rickels tekende voor de muziek bij deze film. Deze rolprent is in mei 2009 voor het eerst in de bioscoop vertoond, en is er daarna in geslaagd internationaal aandacht te genereren. Zo werd Jiska Rickels onderscheiden met de Zwitserse filmprijs Regard Neuf.
_________
[1] Zo staan de tijden vermeld het in de programmagegevens van de VPRO; andere info meldt dat de film 72 minuten duurt.
____________
Afbeeldingen
1. Filmposter voor Babaji.
2. Regisseuse Jiska Rickels.

Dieter Wedels speelfilm Gier op ARD/Das Erste

Hebzucht in kaart gebracht
Het eerste Duitse publieke televisienet ARD/Das Erste toont op woensdag 20 januari en op donderdag 21 januari — beide keren tussen 20:15 uur en 21:45 uur — het eerste, respectievelijk tweede (en meteen laatste) deel van de Duitse televisiefilm Gier (Hebzucht) van Dieter Wedel, een oudgediende in de wereld der Duitse filmregisseurs (*1939), die een beachtenswaardige reeks films voor een middelgroot tot groot publiek heeft gecreëerd.
Het eerste deel van de film, Mit Glanz und Gloria, laat zien hoe iemand die het grote geld ziet gloren, in de verleiding komt om beleggers — grote en kleine — gouden bergen te beloven, maar daarbij allen simpelweg op te lichten. Dat is het actuele, maatschappelijk relevante thema van de film, die ongetwijfeld een beter inzicht zal verschaffen in de roerselen binnen de persoonlijkheid van degenen die internationaal aan de financiële touwtjes trekken en na enig succes simpelweg geloven onschendbaar te zijn en hun spel met het geld ongehinderd te kunnen voortzetten. 
In het tweede deel, Das Duell, wordt duidelijk dat niet alle slachtoffers zich daar zonder meer bij neerleggen en pogingen zullen ondernemen de inmiddels als crimineel te boek staande figuur te ontmaskeren, in de hoop dat zulk blootstellen een ander proces in gang zal kunnen zetten.
____________
Afbeeldingen
1. Regisseur van Gier, Dieter Wedel.
2. Acteur Ulrich Tukur.

Polanski's film noir Chinatown woensdag op Canvas

In de avonduren van woensdag 13 januari presenteert het tweede Nederlandstalige, Belgische televisienet Canvas, tussen 21:15 en 23:30 uur de speelfilm Chinatow, een Amerikaanse productie uit 1974, van en met Roman Polanski. Verder zien we Faye Dunaway en Jack Nicholson. Heel kort komen we de regisseur John Huston (1906-1987) in een rol tegen. Nicholson zet de figuur neer van privédetective J.J. Gitter, die onderzoek doet en daarbij verscheidene wegen, omwegen en dwaalwegen bewandelt. Kortom, de kijker krijgt een gecompliceerde geschiedenis voorgeschoteld, op basis van een scenario van Robert Towne, dat door Polanski nog dichter naar diens eigen wensen is aangepast.
Al snel na de premère steeg Chinatown snel tot grote hoogte op de ladder van de categorie film noir, en sedert decennia geldt de rolprent als cultfilm.

Michael Winterbottoms Jude vrijdagnacht op NL2

Boek van Thomas Hardy

In de nacht van vrijdag 8 op zaterdag 9 januari wordt op de zender Nederland 2 — tussen 01:00 uur en 03:00 uur — het kostuumdrama Jude, een Britse speelfilm uit 1996 van Michael Winterbottom (*1961) uitgezonden.
In het Engeland van de negentiende eeuw streeft een ambitieuze arbeiderszoon Jude — uitgebeeld door Christopher Eccleston (*1964) — naar een universitaire studie, maar een conglomeraat van toestanden en gebeurtenissen dwingt hem in een andere richting: die van een werkmansbestaan met een gezin, in een dorpsgemeenschap.
Op een gegeven ogenblik komt hij in aanraking met zijn, voor Victoriaanse begrippen uitermate vrijzinnige — en in zeker opzicht zelfs revolutionaire — nicht Sue — een rol die wordt vertolkt door Kate Winslet (*1975) — die ervoor zorgt dat Jude zin krijgt om zijn tot dan toe verdrongen ambitie de ruimte te geven. Helaas stroken de liefde voor een familielid en een academische ambitie niet met de in die tijd (over)heersende moraal.


Winterbottoms favoriet
Hoewel de inhoud van de laatste roman van Thomas Hardy (1840-1928) — Jude the obscure, verschenen in 1895, en het favoriete boek van Winterbottom — niet bepaald bekend staat als een onserieuze geschiedenis, heeft deze regisseur er een nog melancholieker tintje aan gegeven.
Tijdens het Filmfestival van Edinburgh werd Jude uitgeroepen tot de beste Britse film. Die rolprent leverde hem internationaal veel belangstelling op, niet alleen van de zijde van de kritiek en het kijkerspubliek, maar ook van producenten, die met voorstellen kwamen. Deze heeft hij alle afgewezen.
____________
Afbeeldingen
1. Actrice Kate Winslet, hier tijdens het Palm Springs Film Festival 2007.
2. Regisseur Michael Winterbottom.

Portret van Humphrey Bogart door zoon Stephen

Vertolker van uitersten  
De vele films waarin de Amerikaanse acteur Humphrey Bogart (1899-1957) een rol vervulde, hebben hem veelal de gelegenheid geboden diverse aspecten van zijn acteerkunst breed uit te meten. Op het witte doek — dat in de wereld van Hollywood en ver daarbuiten als silver screen wordt betiteld — was hij soms intens gevoelig, aan de andere kant een rabiate egoïst. De vraag die, vooral door die tegenstelling, wordt opgeworpen, is: Wie was die Humphrey Bogart nu werkelijk?
Het portret dat door Arte-televisie wordt uitgezonden van deze acteur — die in 1920 voor het eerst op het bioscoop doek te zien was in een zo minieme rol dat zelfs zijn naam niet op de aftiteling verscheen — wordt geschetst door Bogarts zoon Stephen in een Duits-Britse coproductie uit 1996 van Chris Hunt, en is te zien in de nacht van donderdag 7 januari op vrijdag 8 januari — tussen 00:10 uur en 01:00 uur onder de titel Humphrey Bogart — You must remember this.
Arte zal de komende tien dagen deze film nog driemaal uitzenden: de eerste keer op maandag 11 januari, 's ochtends vanaf 11:50 uur; dan op vrijdag 15 januari, bij het krieken van de dag, om 05:05 uur; en tenslotte op zaterdag 16 januari, vanaf de noen, zegge 12:00 uur.

Het brandende geduld van een Chileense postbode

De roman Il postino
Omdat hij een hekel heeft aan werken in de visserij — die hem dwong heel vroeg op te staan —, heeft Mario Jiménez in juni 1969 een nieuwe baan aangenomen als postbode voor Isola Negra. Dat heeft hij te danken aan de omstandigheid dat hij in het bezit is van een fiets. Negatieve kant daarvan is dat hij slechts één klant heeft, aangezien de overige bewoners van het eiland allen analfabeet zijn. Die ene menselijke bestemming van de post is de dichter Pabo Neruda, een balling uit Chili.
Doordat de postbode iedere dag de voor Neruda bestemde zending aflevert, raakt hij geïnteresseerd in het fenomeen poëzie, een vehilkel om vrouwen te veroveren. Maar om zoiets succesvol te doen zijn, heeft Jiménez wel de hulp nodig van de dichter, die met aanvankelijke tegenzin bereid blijkt hem te helpen om Beatrice voor zich te winnen. Gedurende dat proces blijkt dat de postbode — weliswaar geen intellectuele dichter — heel wat slimmer is dan velen ooit hadden gedacht, hijzelf incluis.
De roman van Antonio Skármeta is voor het eerst verschenen als Brandend geduld in 1985. In de Nederlandse vertaling van Tessa Zeiler is in 1996 een paperbackeditie uitgekomen in de Ooievaar-reeks.

Verfilming
In de verfilming uit 1994 van het boek door Michael Radford (*1946), als Italiaans-Frans-Belgische coproductie, speelt Massimo Troisi (1953-1994) de postbode; de acteur overleed één dag na de laatste opname. Toch werd hij nog voor een Oscar genomineerd. Ook werd de rolprent beschouwd als de beste niet-Engelse film van 1995.
De Franse acteur Philippe Noiret (1930-2006)) vertolkt de rol van pablo Neruda. Verder zien de kijkers Maria Grazia Cucinotta (*1968).
Il postino wordt op woensdag 6 januari 2010 uitgezonden via het tweede Nederlandstalige, Belgische televisienet Canvas, tussen 20:40 uur en 22:25 uur.
__________
Afbeelding: voorzijde van het boek De postbode de Nederlandse paperbackeditie uit 1996.

De verborgenheden van Parijs als film uit 1943

Verfilmd avonturenverhaal

Op zondag 3 januari 2010 kunt u op de televisiezender TV 5 Monde kijken naar de klassieke Franse avonturenfilm Les mystères de Paris uit 1943 van Jacques Baronicelli (1881-1951). De rolprent is gemaakt naar de gelijknamige roman van Eugène Sue (1804-1857), die voor het eerst in 1843 als boek is verschenen, doch voordien als feuilleton, verspreid over de jaren 1842-43.
Een Nederlandse versie van het boek uit de jaren zeventig van de vorige eeuw — in de vertaling/bewerking van iemand die zich op latere leeftijd de naam Richard ten Berge heeft aangemeten — bevat meer dan tweehonderdveertig afbeeldingen uit de oorspronkelijke Franse feuilleton-editie begonnen in 1842. In de film ziet u Marcel Herrand (1897-1953), Alexandre Rignault (1900-1985) en Lucien Coëdel (1899-1947). Hoewel het een Franse speelfilm betreft die via een Franstalige zender de ether in wordt gezonden, wordt deze toch voorzien van Franse ondertitels. De rolprent wordt uitgezonden vanaf 23:45 uur op zondag tot in de nacht op maandag 4 januari, 01:05 uur.

___________

Afbeeldingen

1. De Franse auteur Eugène Sue, geschilderd door François Gabriel Guillaume Lepaulle (1804-1886).

2. Eén van de talrijke gravures die in de eerste uitgave in boekvorm van Les mystères de Paris zijn opgenomen. Deze afbeelding siert de voorzijde van het omslag van de Nederlandse bewerking.