Drama van Gerhart Hauptmann verfilmd in 1957

Met sterbezetting

In de nacht van woensdag 28 juli op donderdag 29 juli kunt u op het eerste Duitse publieke televisienet ARD/Das Erste — tussen 00:50 uur en 02:25 uur — de uitzending bekijken van de speelfilm Rose Bernd uit 1957, geregisseerd door Wolfgang Staudte [1]. In de rolprent komen we bekende namen uit het midden en de tweede helft van de twintigste eeuw tegen, zoals Maria Schell (1926-2005), Käthe Gold (1907-1997), Leopold Biberti (1894-1969) en Raf Vallone (1916-2002). Dit filmdrama is een bewerking door Walter Ulbrich (1910-1991) van het gelijknamige toneelstuk uit 1903 van de Duitse schrijver Gerhart Hauptmann (1862-1946), die in 1912 werd onderscheiden met de Nobelprijs voor Literatuur.

Het verhaal
Rose Bernd (gespeeld door Maria Schell) werkt op de boerderij van het echtpaar Christoph (Leopold Biberti) en Henriette Flamm (Käthe Gold). Ze verzorgt de verlamde echtgenote van de boer, en op een gegeven moment begint ze ook een relatie met haar werkgever, maar daarvoor wordt ze gechanteerd door Artur Streckmann (Raf Vallone), die als arbeider werkzaam is. In de persoon van de rechter zien we Siegfried Lowitz (1914-1999), die vanaf 1977 enige jaren de rol van de politieserie Der Alte van het ZDF heeft vervuld.

__________

[1] Wolfgang Staudte (1906-1984) regisseerde in ons land de verfilming van de eerste twee boeken uit de Ciske-trilogie — Ciske de Rat en Ciske groeit op (1955) van Piet Bakker (1897-1960).

____________

Afbeeldingen

1. Der heilige Gerhart, karikatuur uit 1905 van Brand, gepubliceerd in het humoristische, politiek-satirische weekblad Kladderadatsch.

2. Actrice Maria Schell in een aflevering van de ZDF-serie Der Kommissar.

Acht middagen geheimen van vier vrouwen op Eén

Vrouwen centraal 
In acht afleveringen, welke 's middags tussen 14:45 uur en 15:30 uur zullen worden uitgezonden via België Eén (Nederlandstalig), kunt u kennismaken met vier vrouwen en een — laten we zeggen: on-Franse, althans voorzover dat de fictieven onder hen betreft — politie-inspecteur. Doch hoezeer de man ook aantrekkelijk kan zijn voor het andere en/of de eigen sekse, de vier erin voorkomende vrouwen vormen de hoofdmoot van het verhaal en zo wordt ons dat ook in beelden voorgezet. Daar moet overigens direct aan worden toegevoegd dat er reeds heel snel eentje 'dood van het dak valt, echter noch als gevolg van de hitte, noch in navolging van de spreekwoordelijke mussen. Het gebeurt dan ook niet op de manier van die vogels, die op de dakrand zitten en dan plotsklaps het loodje leggen, maar de vrouw in kwestie blijkt door een glazen dak heen te vallen en terecht te komen — zeg maar: neer te ploffen —middenin een cocktailparty in een luxe hotel. Daar blijkt dat ze in haar hand een papiertje houdt met daaro de namen van de andere drie dames die als protagonisten in de rest van de geschiedenis blijken voor te komen. Dat zijn Claude — een plastisch chirurg van 39 jaar —, Marina — 31 jaar oud, die wordt geacht voor de ideale huisvrouw door te gaan —, en Juliette — met haar 25 jaar de jongste, die iets in het marketingwezen blijkt uit te spoken.

De inspecteur
De geheimen van die vrouwen worden langzaam maar zeker ontsluierd door inspecteur Lamérat, die wordt omschreven als een geheel ander type dan commissaris Maigret en aanverwante klasieken —, een rol die werd toevertrouwd aan de Franse acteur Saïd Taghmaoui (geboren 1973). 

De serie wordt nu vertoond onder de titel Secrets, al is de oorspronkelijke benaming Suspectes, een vlag die de lading dan ook net iets beter dekt.
De reeks, die uit 2007 dateert, en reeds eerder op de Belgische televisie is vertoond, is opgenomen in Bordeaux. Vier maanden lang hebben, naast alle acteurs, anderhalf duizend figuranten aan het gebeuren deelgenomen om het verhaal in beelden te realiseren tot deze versie van acht keer drie kwartier.

Parafernalia
Karina Lombard (geboren 1969) speelt de rol van bovengenoemde Claude, Elodie Frenck vult het personage Juliette in; en Marina krijgt gestalte in Ingrid Chauvin (geboren 1971).
In tegenstelling met datgene wat er in de intro van de bijdrage over deze serie in de VPRO-Gids van deze periode wordt vermeld — dat deze reeks over acht warme zomermaandagmiddagen verspreid via die Nederlandstalige Belgische televisiezender in uw blikveld zal kunnen geraken — worden de eerste vijf van de acht afleveringen in ieder geval op de werkdagen van deze lopende week vertoond: van maandag 26 tot en met vrijdag 30 juli, steeds op hetzelfde tijdstip in de middag.
____________
Afbeelding: Saïd Taghmaoui speelt de politie-inspecteur in Secrets (Suspectes). (Foto genomen te Cannes tijdens een Filmfestival.)

Ketnet: Jeugdroman van Tonke Dragt als speelfilm

De brief voor de koning
Het blijkt met enige regelmaat voor te komen: een stervende heeft nog een wens voordat hij of zij het tijdelijke iruilt voor het eeuwige. Zelfs bij de adel is het voorgekomen, en dat is eveneens het geval (geweest) bij een ridder, die daarom aan Tiuri vraagt een brief naar de koning van een naburig land te brengen. Dat gebeurt in de jeugdroman De brief voor de koning van de Nederlandse schrijfster Tonke Dragt (geboren 1930). Het boek is voor het eerst uitgekomen in 1962.

Thematiek
Tiuri is zestien jaar als hij de opdracht krijgt de bovengenoemde brief te bezorgen. Het wordt weliswaar een spannende reis, maar dat is niet het belangrijkste wat er in het verhaal gebeurt.
De thema's van betekenis zijn vriendschap, volwassen worden en vertrouwen in anderen. De verfilming van dit boek werd gerealiseerd door Pieter Verhoeff (geboren 1938), bijna een halve eeuw nadat het werd geschreven. Hoewel de regisseur voor deze jeugdfilm slechts over een beperkt budget kon beschikken, is hij erin geslaagd te verrassen met de decors.

Destructie: nasynchronisatie
In de belangrijkste rollen zien we Yannick van de Velde (geboren 1989) als de jonge Tiuri. Naast hem treden op Quinten Schram (1992), Victor Reinier (geboren 1963) — die uit Baantjer en Flikken Maastricht —, alsmede de populaire Duitse acteur Uwe Ochsenknecht (geboren 1956).
Laatstgenoemde en de andere Duitse acteurs worden in deze Nederlandse rolprent nagesynchroniseerd. Hoewel dat fenomeen aan een niet meer te stuiten opmars in zelfs ee voormalige cultuurnatie als Nederland (b)lijkt te zijn begonnen, blijft het een weerzinwekkend gebeuren dat onder al deze omstandigheden veroordelenswaardig is vanwege de niet te onderschatten debiliserende werking ervan. Destructie wint steeds meer aan terrein. Uiterst schandalig!
____________
Afbeeldingen
1. Illustratie op het voorplat van de linnen band van de eerste druk van De brief voor de koning, uit 1962.
2. Acteur Yannick van de Velde.

Homo-taboe bij negentiende-eeuwse samoerai

Elite-eenheid
In de negentiende eeuw bestond er in Japan een speciale elite-eenheid van politiemannen in de vorm van een samoerai-militie, die een belangrijke rol speelt in de film Gahatto, de Japanse titel voor Taboo. Dat taboe in deze Japans-Frans-Britse coproductie uit 1999 blijkt homoseksualiteit te zijn. Wie zal het verbazen, die bedenkt dat zo'n elite-eenheid uit mannen bestaat, en er ook in het negentiende eeuwse Japan homoseksuele mannen bestonden, die dat op grond van hun genetische constitutie waren. Dan mogen we ook niet voorbijgaan aan het feit dat tal van mannen weliswaar niet, of niet alleen maar, zo waren gestructureerd, maar onder druk der omstandigheden — met een woord: kazernering — hun, al dan niet tijdelijke, gerichtheid een plaats moesten geven.

Mannenharten slaan op hol
In het verhaal van de film Taboo, geregisseerd door Nagisa Ôshima (geb. 1932) [1] zorgt een nieuweling, genaamd Sozaburo Kano, in de samoerai-militie voor een versnelde hartslag bij tal van mannen die daardoor uit hun gewone doen raken. Dat vormt voor de leiding van de militie een reden om Kano een verplicht bezoek te laten brengen aan een geisha.
Met deze film heeft de regisseur het taboe van de op het eigen geslacht gerichte seksualiteit bij de samoeirai-militie doorbroken. De prachtige beelden vormen een tweede, uiterst aaantrekkelijk aspect van deze rolprent.

We komen de volgende acteurs tegen, die 'slechts' bij een kleine groep ingewijden bekend zal zijn: Takeshi Kitano — als een van de leiders van de elite-eenheid —, Ryuhei Matsudo — als de jonge samoerai —, en Shinji Takeda.
De rolprent wordt zaterdagavond 17 juli door de NPS via Nederland 2 uitgezonden tussen 23:55 uur en 01:30uur in de nacht op zondag 19 juli.
__________
[1] Nadat de regisseur een hersenbloeding had gekregen, vatte hij in 1999 de draad weer op en maakte hij Gohatto.
____________ 
Afbeeldingen
1. Poster van de film Gohatto.
2. Regisseur Nagisa Ôshima in jong gezelschap, tijdens het Filmfestival van Cannes in 2005.

Coppola's The Rainmaker vrijdagnacht op BBC 1

De Amerikaan John Grisham (geb. 1955) is volgens zijn uitgever — althans dat impliceert de flaptekst van zijn roman  The Rainmaker — de populairste schrijver ter wereld. Zoals dat gebruikelijk is bij de thrillers van deze auteur, is het verhaal volgens een vast stramien ingedeeld, hetgeen de beste garantie blijkt te zijn voor enorme scharen lezers welke net iets meer willen dan een niemendalletje, maar daarnaast niet zitten te wachten op teksten met literaire hoogstandjes. Zijn eerste vijf romans — A time to kill en The Firm, The Pelican Brief en The Client, alsmede The Chamber — haalden wereldwijd een oplage van zo'n zestig mljoen exemplaren voordat The Rainmaker is verschenen.

Die ruime toegankelijkheid heeft ervoor gezorgd dat die boeken vrij gemakkelijk om te zetten zijn in filmbeelden en dat is met de meeste van Grishams romans gebeurd. In 1997 is de verfilming van The Rainmaker uitgekomen. Dit rechtbankdrama — dat in de nacht van vrijdag 16 op zaterdag 17 juli door BBC One-television zal worden uitgezonden tussen 00:45 uur en 02:50 uur — in de regie van Francis Ford Coppola heeft een sterbezetting: Matt Damon, Danny DeVito, Mickey Rourke en Jon Voight.

Afbeeldingen
1. De Amerikaanse auteur John Grisham in 2008.
2. Voorzijde van het stofomslag van de gebonden versie (derde druk 1996) van The Rainmaker.

Wuthering Heights als kostuumdrama via NCRV-tv

Film èn boek in drie delen
Op maandag 12 juli begint de NCRV via Nederland 2 met de uitzending van de eerste aflevering van het driedelige Britse kostuumdrama Wuthering Heights naar de gelijknamige romantische, gothic novel uit 1847 van Emily Brontë (1818-1848), verschenen onder het mannelijke pseudoniem Ellis Bell. Net als haar zuster Charles gebruikte Emily een mannenaam voor haar boeken, omdat ze anders geen schijn van kans zou hebben om een uitgever die vinden die bereid was hun werk te publiceren. De titelpagina verraadt dat het boek aanvankelijk in drie delen is verschenen; heden ten dage zien we in de meeste gevallen een editie in één band of paperback. 
Wuthering Heights is de enige roman van Emily Brontë, verder publiceerde ze gedichten. Het boek is in ons land eveneens populair geworden, en wel onder drie verschillende titels: Woeste Hoogten, vervolgens als De Woeste Hoogte en als boek voor de lezers van de toenmalige Libelle  en andere bladen die door uitgeverij De Spaarnestad Haarlem werden uitgegeven, met de van de Engelse titel sterk afwijkende titel Het huis der Stormen.

Drie maandagen De eerste aflevering is  op Nederland 2 te zien tussen 21:05 en 21:40 uur, hetgeen betekent dat de drie delen samen — elk van de beide navolgende maandagavonden wordt opnieuw een gedeelte gepresenteerd — de lengte van een normale speelfilm innemen. Dat de productie niet in z'n geheel wordt uitgezonden, zal te maken hebben met enkele factoren: ten eerste is de vervaardiging van die kostuumdrama's een nogal kostbare aangelegenheid, en de BBC zal de laatste jaren ook meer geld in het laatje willen zien rollen als andere zenders zich aanmelden, hetgeen niet alleen met de reeds langer bestaande crisis bij de BBC te maken heeft, maar tevens met de economisch woelige tijden waarin we inmiddels zo'n twee jaar doorbrengen, gekoppeld aan een — ondanks de economische groei — nog steeds onzekere toekomst. Tweede overweging is dat tijdens een vakantieperiode er eigenlijk te weinig kijkers zijn voor zo'n film ineens. Dat heeft echter ook een keerzijde. Diverse vakantiegangers zien gedurende de vijftien dagen dat deze drie afleveringen te zien zullen zijn, er maar één van kunnen bekijken, waardoor het  verlangen de resterende delen eveneens (ooit) te kunnen zien, zal groeien. En dat leidt er eventueel toe dat de film in de winter of volgende zomer ook nog eens ineens zal worden voorgesteld.

Film uit 2009
Het verhaal van de weesjongen Heathcliff is al diverse keren verfilmd, waarvan de bekendste versie die uit 1939 van William Wyler (1902-1981) is, met in de hoofdrollen Laurence Olivier (1907-1982) en Merle Oberon (1911-1979). Dat is weliswaar niet de oudste verfilming, maar het is niet bekend of daarvan nog een exemplaar bestaat. Tussen alle serieuze verfilmingen is een kort gedeelte als satire in het programma Monty Python's Flying Circus bij de adepten van die reeks bekend gebleven. Daarin communiceerden Heathcliff en Catherine door middel van seinvlaggen met elkaar; hilarisch. De delen van de versie die deze en de komende twee maandagen door de NCRV zal worden voorgesteld, stamt uit 2009 en is geregisseerd door Coky Gledroyc. De voornaamste rollen worden vervuld door Tom Hardy (geboren 1977), Charlotte Riley (geb. 1981) en Andrew Lincoln (geb. 1973). Peter Bowker maakte de adaptatie van de oorspronkelijke roman.
Degenen die het wereldvermaarde boek kennen, zijn vertrouwd met de handeling, degenen die dat niet zijn, moeten zich maar laten verrassen door deze klassieke liefdestragedie.
Afbeeldingen
1. Emily Brontë, geschilderd door haar broer Branwell (1817-1848), die één jaar ouder was dan Emily en in hetzelfde jaar overleed als deze zuster.
2. Titelpagina van de eerste druk (in drie delen) van Wuthering Heights.
3. Actrice Charlotte Riley. (Foto overgenomen van haar website.)
4. Acteur Tom Hardy. (Detail uit foto; overgenomen van website.)

De tragedie van Hamlet direct en tevens indirect

Op zaterdag 3 juli presenteert de Avro op Nederland 2 de speelfilm Hamlet, een Amerikaans-Engels-Franse coproductie uit 1990, geregisseerd door Franco Zeffirelli (geboren 1923). Het is onder meer gekwalificeerd als romantisch drama — naar de gelijknamige tragedie uit de jaren 1600-1602 van William Shakespeare (1564-1616).
Hoewel ik een intense afkeer heb van Mel Gibson,  en evenzeer van Glen Close, ligt het voor de hand dat ik die twee ook niet graag mijn netvlies laat teisteren, zal Zeffirelli in die beiden voldoende acteertalent hebben gezien om ze allebei een zware en gewichtige rol te laten spelen. Degenen die deze rolprent gaan bekijken tussen 23:10 uur op vrijdagavond en 01:20 uur in de nacht op zondag 4 juli — waarin we verder ook nog een oudgediende in de persoon van Alan Bates tegenkomen —, doen er wellicht verstandig aan ook te kijken naar de film Rosencrantz and Guildenstern are dead, eveneens uit 1990, die een klein half uur na de laatste beelden van eerder genoemde film zal beginnen op de Frans-Duitse cultuurzender Arte.
Laatstgenoemd drama is een komedie uit 1967 van Tom Stoppard (geboren 1937). Daarin kunnen we zien optreden Gary Oldman (1958), Tim Roth (geb. 1961) en Richard Dreyfuss (geb. 1947).Twee karakters uit het beroemdste stuk van Shakespeare — de toneelspelers Rosencranz en Guildenstern, die in de tragedie worden ingezet tégen Hamlet, die ze op zijn beurt weer gebruikt in de strijd tegen zijn gemoord hebbende oom.In de film van Tom Stoppard bekijken deze beide acteurs de gebeurtenissen in het veraal vanuit hun eigen perspectief. 

Het ligt echter voor de hand dat het oorspronkelijke stuk van de bard uit Stratford-upon-Avon daaraan ten grondslag ligt.
BBC Two television zendt deze rolrent uit tussen 02:05 uur en 04:00 uur, en als het meezit, zullen we die op dezelfde dan wel een andere BBC-beeldzender binnenkort nogmaals kunnen zien.

____________

Afbeeldingen

1. De beroemdste bard uit de Engelstalige letteren: William Shakespeare, getekend.

2. Voorzijde van de paperback-editie van Rosencranz and Guildenstern are dead van Tom Stoppard.