Cléments Gervaise naar Emile Zola's L'Assommoir

Sociale rolprent
Op zondag 19 april wordt de inmiddels klassieke speelfilm Gervaise, uit 1956 van René Clément (1913-1996), naar de roman L'Assommoir uit 1877 van Emile Zola (1840-1902) via TV5 uitgezonden, tussen 21:00 en 22:50 uur.
De rolprent toont de wasvrouw Gervaise, hoofdpersoon uit de genoemde roman — gespeeld door de Duitse actrice Maria Schell (1926-2005) —, die door haar man wordt verlaten en aanvankelijk het geluk schijnt te vinden bij een goede vent, die in de bouw werkt. Kort daarna flikkert hij tijdens zijn werk van het dak en raakt daardoor werkloos, en heeft hij geen enkel uitzicht op nieuw werk, waardoor hij aan de drank raakt. Daarmee is iedere hoop op een betere toekomst voor Gervaise en haar kinderen vervlogen.

Waardering
Hoewel het om een literaire verfilming gaat, is de rolprent niet geheel gespeend van suggestief-emotionele elementen, waardoor deze film, althans mede, een status heeft gekregen die in de huidige tijd veelal als tranentrekker wordt gekwalificeerd. De film werd overladen met prijzen, waarbij de actrice-protagoniste ook weer een hoofdrol heeft vervuld.
Het sociale element — in de vorm van een anti alcohol stellingname — werd eveneens hogelijk gewaardeerd. De afwijzing van het misbruik van het 'kostelijke vocht' dat meestentijds echter als genotmiddel wordt gekwalificeerd, was voor ieder duidelijk die in haar of zijn jeugd wel eens is geconfronteerd — niet zelden was tijdens een les op de lagere school — met het prentje van zeker een eeuw geleden, waarin een klein kind haar papa uit een café mee naar huis probeert te praten Ach vader, niet meer!

De schrijver
De schilder Paul Cézanne (1839-1906) was reeds jong een klasgenoot van Emile-Edouard-Charles-Antoine Zola, en toen deze, dertig jaar oud, in het huwelijk trad, was die jeugdvriend zijn getuige. Enkele jaren tevoren, in 1867, had Zola succes met de roman Thérèse Raquin, die als meesterwerk wordt onthaald.
Voordien had de schrijver, als knaap en jongeman, het niet bepaald gemakkelijk gehad. Zijn vader was in 1847, toen Zola zeven jaar oud was, overleden, waardoor Emile en zijn moeder in een moeilijke situatie achterbleven. Voor het lyceum kreeg hij een beurs, maar het leren liep aanvankelijk nogal moeizaam, maar na verloop van tijd profileerde hij zich als een briljante student, waarna hij, op zijn achttiende, samen met zijn moeder naar Parijs is vertrokken.
Daar kon hij echter niet aarden en zo deed hij geen eindexamen. Maar er moest wel brood op de plank komen en daardoor werd hij aanvankelijk douanier, maar dat beviel hem zo slecht dat hij ontslag nam. Zonder middelen van bestaan heeft hij zelfs enige tijd mussen gegeten.
In 1862 trad hij, als magazijnknecht, in dienst van uitgeverij Hachette, waar hij zich al snel wist op te werken, zelfs tot chef in de uitgeverij, en tegelijkertijd publiceerde hij gedichten in tijdschriften.
____________
Afbeeldingen
1. Voorzijde van het stofomslag van een gebonden club-editie van de roman L'Assommoir.
2. Voorkant van een Home Cinema-editie van de film Gervaise, die in de prijzen viel als beste buitenlandse film van het jaar 1956. Voorop Maria Schell.
3. Achterkant van het stofomslag van die editie van L'Assommoir.