zaterdag 21 maart 2009

Modern Times uit 1936 met Charles Chaplin

Tijdloze thematiek
Het eerste Nederlandstalige Belgische televisienet met de bijpassende naam EEN presenteert op zondag 22 maart — goed een half uur nadat op het tweede net de rolprent uit is over de rellen in 1913 rondom de première te Parijs van het ballet Le sacre du printemps; dus vanaf 14:05 uur tot 15:30 uur — de speelfilm Modern times uitgekomen in 1936, waaraan zo'n drie jaar is gewerkt. De film werd geregisseerd door Charles Chaplin, die meteen de hoofdrol voor zijn rekening heeft genomen, en daarnaast de muziek ervoor heeft gecomponeerd. Het is een verhaal dat, ondanks de meer dan zeven decennia die sedert het verschijnen voor het eerst zijn verstreken, ook in moderne tijden een rol kan blijven spelen, vooral door de talrijke kwaliteiten, zoals de in grote lijnen relatief — in sommige gevallen qua details echter heel direct — tijdloze thematiek over arbeidsverhoudingen.


'Story of industry'
Op de titelrol van de film wordt vermeld dat het hierbij gaat om een story of industry. De baas van de hardwerkende arbeiders — die door verborgen camera's worden bespied — is qua uiterlijk een heel goed verzorgd heerschap dat er onder meer behagen in schept Tarzan-blaadjes te lezen en legpuzzels te doen. Chaplin treedt eerst op in de fabriek van die eigenaar als arbeider, voorzien van steeksleutels om daarmee aan een lopende band moeren aan te draaien. Doch op een gegeven ogenblik — en dat is dan de meest spectaculaire en de meest gedenkwaardige scène uit de gehele film — raakt Chaplin bekneld in het raderwerk van de vele machines. Exegeten wijzen er altijd weer op dat het hier om een symbolische gebeurtenis gaat. Liefhebbers van de veelal als oppervlakkig ervaren humor vinden die scène vooral heel lollig. De dubbele bodems zullen helaas ook in onze dagen, juist vanwege die focus op de humor, nog menigeen ontgaan, evenals het nuchtere feit dat humor een ernstige zaak is.
Naast Chaplin passeren Paulette Godard en Stanley Sanford, alsmede Henry Bergman de revue, aangevuld met diverse anderen.
__________
Afbeelding: Poster voor de film Modern times.

Geen opmerkingen: